سلامت نیوز–*محمود عمیدی :چند روز پیش معاون محترم پرستاری در مصاحبه ای دستاوردهای معاونت پرستاری در چند سال حضور ایشان را به شرح ذیل اعلام کرد.

از معاونت پرستاری که قدرت اجرایی حاصل از قدرت دولت را داراست انتظارات زیادی می رود. از متن صحبتهای ایشان رئوس مطالبی به طور اختصاراستخراج شده و با شماره ذکر می گردد و نظری اجمالی داده می شود اما همکاران محترم پرستاری را به اعلام نظر درباره ی این گفته ها فرامی خوانم که صحت و سقم این بیانات را اعلام کنند:

۱– دسته بندی وظایف به دو دسته ی حرفه ای و غیر حرفه ای که در این راستا هنوز اعلام نشده است که منظور از وظایف غیر حرفه ای چیست؟ و وظایف حرفه ای نیز همینطور، اما قطعا این حرفها در راستای جا انداختن طرح کمک پرستاران پول زا برای تعاونی کارکنان نظام سلامت .اول اینکه سپردن یک پروژه ی پولی زا به شرکتی خود افراد در آن ذی نفع و مستقیم سمت دارند چقدر خلاف قوانین است بماند، اما آیا سپردن آموزش افرادی که فراتر از کمک بهیاران بناست برای بیماران کار کنند به یک تعاونی ساختمانی که حتی یک ساعت هم آموزش برگزار نکرده چقدر درست است؟

از طرفی کارهای بیمارستانی به چند دسته تقسیم می شود مثل اموری که به محیط مربوط است مثل نظافت که خدمات محترم انجام می دهند و پس این خدمات محیطی خدماتی هستند که به محیطهایی که بیمار برخورد دارد مثل تخت و … مربوط است و جابجایی بیماران و هل دادن تخت و برانکار و ویلچیر و …تمیز کردن یونیت بیماران و .. و انجام امور بهداشتی اولیه که به بدن انسانها داخل نمی شود مانند تمیز کردن محل عمل و … وظایف بینابینی خدماتی و درمانی هستند که توسط کمک بهیاران انجام می شود .این کارها چیزی نیست که به آموزش یک ساله با چند میلیون تومان نیاز داشته باشد و اصولا همان کمک بهیاران سابق از پس این امور به خوبی بر می آیند ولی به شرطی که به اندازه ی کافی به کار گرفته شوند و اگر مدعی هستیم کارهای اولیه ی بیماران زمین مانده است و همراهان این کارها را انجام می دهند این کارها دقیقا وظایف کمک بهیاران است که به کار گرفته نمی شوند .

هرگز از همراه بیمار خواسته نمی شود در مراکز که انسولین بیمار خود را تزریق کنند یا مثلا علائم حیاتی وی را کنترل نمایند . در این مقال حرفهای بسیاری زده شده اما منافع مالی عظیم که در شرکتی کردن پرستاری هست ، اینجا چند ده میلیارد وجود دارد و سلامتی مردم دست خوش آزمون و خطای برخی برای تجارت قرار می گیرد.

۲- تلاش برای رفع کمبود نیروی انسانی از طریق:

الف – به کار گیری دانشجو، ۷۵۰۰ نفر

ب- به کارگیری نیرو به عنوان جایگزین مرخصی ۵۰۰۰ نفر

ج- جذب ۱۰ هزار نفر پرستار که احتمالا منظورشان همان شرکتی بوده است در بخش حرفه ای

د- تلاش برای آموزش ۱۰ هزار نیروی غیر حرفه ای که البته این نیروها در زمینه ی در آمدزایی نقش برجسته تری دارند و گرنه از سالها پیش کمک بهیاران با این ایده در مراکز مختلف با صرف هزینه ی ریالی و زمانی و عمر خود دوره دیده اند و آماده ی کار هستند.

الف- به کارگیری دانشجو طرح نویی نیست و من از ترم چهارم در دانشگاهی که درس می خواندم در سال ۷۱ کار دانشجویی بالینی داشتم وپول می گرفتم . نکته ی جالب این است که این نیروها با چه نوع قراردادی وارد کار می شوند چون قطعا باید یک رابطه ی کارفرما _ کارمندی با نوعی قرارداد وجود داشته باشد یا خرید خدمت ، که دانشجو بتواند خدمتش را در آن قالب ارائه دهد و مبانی قانونی این موضوع اصلا مشخص نیست و اینکه آیا این دانشجویان بیمه می شوند ؟ بیمه ی مسئولیت دارند؟

از طرفی چرا دانشجویان که باید تمام زمان خود را صرف یادگیری کنند در مراکز وقتهای اضافه شان ، صرف کار می کنند و خستگی این کار سنگین قطعا در کیفیت آموزش نقش منفی زیادی دارد. تا زمانی که کسی فارغ التحصیل نشده اصولا نمی تواند نام آن عنوان شغلی را یدک بکشد چی بسا دانشجویی در ترم ۷ پرستاری انصراف دهد دیگر پرستار نیست و دانشجوی پرستار با چه عنوانی وارد عرصه می شود خدا عالم است.

ب- همین امر نشان می دهد که لااقل ۵۰۰۰ پرستار بیکار داریم که حاضرند در بدترین شرایط و بدون امنیت شغلی حتی به میزان ۶ ماه وارد بازرا کار شوند و این با ادعای کمبود پرستار در سطح جامعه که وزارت مدام بر طبل آن می کوبد منافات دارد. قطعا در سطح جامعه پرستاران بیکار زیادی داریم که به دلیل عدم وجود مکانیسم مناسب جذب نیرو نمی توانند با وجود نیاز شدید بیمارستانها به پرستار وارد مراکز شوند. این دقیقا مثل شهر محاصره شده ای است که بیرون پر از نعمت است و در شهر گرسنگی بیداد می کند و نکته اینجاست که تلقین این کمبود و این نیاز القایی از طرف برخی برای سودجویی بیشتر است.

ج- جذب ۱۰ هزار نفر باید مشخص شود که به چه شکلی بوده است؟ به شکل استخدام رسمی یا شرکتی یا قراردادی و …، اما همین هم موید وجود پرستاربیکار و عدم وجود مکانیسم جذب و البته عدم وجود جذابیت در پرستاری است .

د- واقعا متوجه نمی شوم که به کار گرفتن کمک پرستار یک ساله چه تاثیری بر کمبود پرستار دارد؟ گفته می شود کمک پرستاران به دلیل زمین ماندن کار مردم و انجام برخی امور توسط همراهان به کار گرفته می شوند ، قطعا این موضوع تاثیری بر کادر حرفه ای پرستاری ندارد و همین الان هم پرستاران کارهای حرفه ای خود را انجام می دهند و در یک بخش صد کمک بهیار و کمک پرستار هم باشد تاثیری بر کاهش یا افزایش کار وی ندارد.

یکی از روشهای مهم کم کردن کارهای جانبی واگذار شده به پرستاران مانند ثبت اچ آی اس و کار اعتبار بخشی و … است که پرستاران را از بالین جدا می کند و عملا جدا کرده است. حالا این مراقبت چه کیس متد باشد چه فانکشنال یا هر روش دیگر ، تا زمانی که مسئولیت امر و ثبتی که معیار اصلی عملکرد است چون ثبت می شود را از دوش پرستاران بر نداریم و اینها را به افرادی که در واقع جزو وظایفشان است قرار ندهیم مطمئن باشید چیزی عوض نمی شود. ندادن یک دارو را کسی نمی تواند اثبات کند اما ثبت نکردن یک خدمت به راحتی قابل اثبات است.

بنابر این در زمینه ی تامین کمبودها می بینیم که هر چه شده یا تکرار اشتباهات گذشته بوده و یا در راستای دیگر و در عمل هیچ تاثیری بر کمبود پرستار نداشته و ندارد. در دولت قبلی بدون معاونت پرستاری چند ده هزار پرستار استخدام شدند.

۳-بالینی سازی آموزش قطعا این کار بسیار کار با ارزشی است اما باید ساز و کارها و امکانات لازم را نیز فراهم کنیم . با ابلاغ آیین نامه ی خالی نمی شود چه بسا که هر روز یک مسئول آیین نامه صادر کند و در نهایت ببینید هیچ خروجی ندارد.

ابتدا باید دانشجویان پرستاری از همان ترم اول از امکانات آموزشی مناسبی در دانشکده ها و سپس در مراکز در مانی برخوردار شوند. در مراکز درمانی دانشجویان پرستاری هیچ گونه امکاناتی ندارند ؛ نه رخت کن، نه اتاق کنفرانس و نه جایی برای استراحت و (پاویون و..) .. و حتی اساتید بالینی هم از چنین امکاناتی محرومند که البته تاکنون مربی نامگذاری می شدند.

قطعا باید شان یک دانشجوی پرستاری به اندازه ی یک پرستار حفظ شود و مانند سایر گروهها از امکانات مناسب برخوردار باشند و این تبعیض از همان دانشجویی به پرستاران القا نشود .

۴- ابلاغ آیین نامه ی پرکتیشنر نرس قطعا در صورت اجرای این دسته بندیها که پرستاران را به پرستاران متخصص و بعد پرکتیشنر نرس (که هنوز معادل فارسی ندارد) می تواند انقلابی در پرستاری و شان و منزلت پرستاری ایجاد کند . در حال حاضر پرستاران از کارشناس تا دکترا بی هیچ معیاری و حتی به جرات از بهیاری تا دکترا پرستاری در مراز خدمات یکسانی ارائه می دهند.

اجرای این دسته بندی قطعا می تواند به رده های مختلف پرستاری را متمایز کند اما اولا این طرح جدید نیست و مصوب شورای عالی سوم است و ثانیا باید دید چگونه و با چه گستره ای اجرایی می شود و البته به این موضوع در صلاحیت حرفه ای بیشتر می پردازم. شاید اگر این آیین نامه به شکلی مناسب تدوین و اجرایی شود یعنی به همان شکلی که من شاهد بوده و هستم که در سازمان نظام پرستاری با حضور تمام طیفهای پرستاری از بالین تا اساتید و دبیران بوردها و … تدوین می شود ، می تواند به تنهایی بار تمام کم کاریها را جبران نماید.

۵- تصویب مدیریت پرستاری؛ این موضوع هم موضوع مهمی است و نیاز قطعی مراکز درمانی ، اما با توجه به حاکمیت رابطه و البته اطاعت پذیری در تعیین مدیران پرستاری امیدواریم که این تحصیل کرده ها که البته با پیش شرط داشتن سابقه ی مدیریت به کار مدیریت گمارده شوند. چنین پیش شرطی کاملا ناعادلانه است و کل طرح را زیر سوال می برد. مگر انتخاب مدیران بدون مدرک با معیارهای خاص واقعی و بر اساس توانمندی انجام می شود که چنین پیش شرطی منظور می شود.

با این پیش شرط وزارت به راحتی گزینش مدیران تحصیل کرده را در دست خود گرفته و قطعا رابطه مداری در ورود به این مقطع تحصیلی حرف اول را خواهد زد. همین پیش شرط کل دوره را بی ارزش می کند چرا که موقعیتی برای همه ی پرستاران دیده نشده است و …..بگذریم .

۶- صلاحیت حرفه ای ؛ صلاحیت حرفه ای دستاورد معاونت پرستاری نیست و پیشتر در سازمان نظام پرستاری طراحی شده بود. اما آیین نامه ی مورد نظر واقعا افتضاح است و چون در این مقال نمی گنجد در صورت نیاز قطعا بحث کاملی راجع به این آیین نامه ارائه خواهد شد.

اما حرف این است که هر کس که دانشنامه ی پرستاری می گیرد از دانشگاههای معتبر صلاحیت ابتدایی ورود به پرستاری را دارد ، لذا همه ی پرستاران نیاز نیست که صلاحیت حرفه ای بگیرند و اتفاقا تنها عضویت در سازمان نظام پرستاری و گرفتن شماره ی نظام معتبر برای ثبت در پرونده ها و رعایت اعتبار بخشی کفایت می کند و نهادها بر اساس معیارهای گزینشی خود مثل سایر کارکنان پرستار جذب می کنند. اما اگر بنا باشد پرستار کار ویژه ای انجام دهد قطعا باید صلاحیت حرفه ای آن کار ویژه را بگیرد. این دقیقا چیزی مانند تخصصی کردن پرستاری است .

به عنوان مثال تمام کسانی که حقوق قضایی می خوانند می توانند در آزمونهای مختلف سازمانها و ادارات دولتی بی هیچ صلاحیت حرفه ای شرکت کنندو مشغول کار شوند یا مهندسین مختلف ، اما اگر بنا باشد وکالت کنند باید صلاحیت حرفه ای وکالت را با آزمون و آموزش ویژه اخذ کنند یا سردفتری و …

پرستاری نیز صلاحیت حرفه ایش باید بدین ترتیب باشد و البته آیتم مهم آن هم عضویت در سازمان نظام پرستاری است.

چگونه است که پزشک نمی تواند بی شماره ی نظام پزشکی در مراکز درمان انجام دهد اما پرستار می تواند بی شماره ی نظام پرستاری صلاحیت حرفه ای بگیرد؟

این آیین نامه صرف نظر از مجری که اصولا باید سازمان صنفی و حرفه ای باشد، چیزی برای پرستاران ندارد و اگر دقت شود صلاحیت حرفه ای پرستاران با این ایین نامه جایی خارج از پرستاری صادر خواهد شد که پسندیده نیست. این مورد نه تنها دستاورد نیست (چرا که پیشتر طراحی شده) بلکه نظر به آیین نامه ی تغییر داده شده و تهیه شده ی اخیر چیزی جز لعن و نفرین برای عاملان نخواهد داشت .

۷- بازنگری آیین نامه ی مراقبت در منزل این بازنگری در پرستاری نیز ایجاد زیر میزی خواهد کرد. من به ریز موضوع اشاره نمی کنم ولی کاش معاونت محترم پرستاری نظری به پیشنهادات جناب شریفی مقدم بیاندازند و از ابلاغ آیین نامه ی تهیه شده ی وزارت جلوگیری کنند چرا که با این ابلاغ بساط مراقبت در منزل برچیده خواهد شد و هیچ پرستاری حاضر به ارائه ی خدمت نمی شود .مگر با اخذ زیرمیزی ….

۸– متاسفانه بازنگری اعتبار بخشی چیزی را نکاسته بلکه سنجه ها ادغام شده و اصولا اعتبار بخشی یک کار منشیگرانه است و هیچ ارتباطی به درمان ندارد. در واقع پر کردن اوراق اعتبار بخشی و اوراق زمان سنجی توسط خود ارائه دهنده ی خدمت به غیر واقعی شدن مستندات می انجامد و از طرفی اعتبار بخشی به کل از وظایف پرستاران نیست و باید توسط تیمی جدا از پرستاران بالین (حالا متشکل از پرستار یا منشی و .. بود مهم نیست) انجام شود. نمیدانم آیا این می تواند دستاورد باشد یا نه؟ که کاری خارج از وظیفه به پرستار بدهی و بگویی کمش کردم پس دستاور دسات !!!

۹- نظام پرداخت عملکردی که فقط نامش عملکردی است و در واقع بر اساس سلیقه اجرا می شود نه تنها بر خلاف قوانین موجود و بویژه قانون بهره وری کارکنان بالین است ، بلکه موجب نارضایتیهای بسیاری شده و چیزی نمانده تا مجدداد وقایع سال ۹۴ و اعتراضلات گسترده را در پی داشته باشد.

جالب است که این نظام پرداخت غیر کارشناسی شده نه تنها به ایجاد عدالت کمکی نکرده ، بلکه باعث ایجاد شکاف بین خود تیمهای غیر پزشکی نیز شده است و شاید هم هدف اصلی همین بوده تا نظرها از دریافتهای نجومی به دریافتهای ناچیز و اختلاف چند هزار تا چند صد هزاری منعطف شود!!!!

افزایش ده درصد سهم غیر پزشکان نیز کاملا خلاف واقعیت است و پیشتر که ۲۲/۵ درصد پرداخت میشد آیا اینک ۳۲/۵ درصد پرداخت می شود؟

چیزی که این همه موجب نارضایتی است آیا چه دستاورد یا عملکرد عظیمی است؟

۱۰- ایجاد شرکت خصوصی در این زمینه واقعا در وانفسای عملکرد مسئولین به هر شاخه ای چنگی زده اند و واقعا این یک از همه خنده دارتر است!!! ایجاد رانت برای بهره گیری از نیاز شدید سیستم به پرستار و از طرفی بیکاری پرستاران و تلاش در سپردن تمام پرستاران شرکتی به شرکتی خاص!!!!! کار در شرکتی که توسط وزارت ادراه می شود آیا دور زدن قانون نیست و آیا وزارت می تواند با خودش قرارداد ببندد؟ توجه کنید که ایشان فرموده اند سهامداران شرکت دانشگاهها یعنی اجزای وزارت یعنی همانهایی که به خدمات پرستاران نیاز دارند هستند!!!

یعنی یک کارگاه جای بستن قرارداد مستقیم با افراد یک شرکت خودش ایجاد می کند و بعد برای اینکه بخشی از حقوق کارکنانش را به حساب خود برگرداند حقوق افراد را از طریق آن می پردازد….

پرداخت بالای دومیلیون هم کالا نا واضح است با چند ساعت کار ۲ میلیون و ۷۰؟ ۳۰۰ یا پانصد ساعت؟

۱۱- ابلاغ روش مراقبتی کیس متد !! این روش مراقبتی از سالهای بسیار دور موجود است اجرا هم می شود اما به دلیل کمبود نیرو اجرایی نیست. وقتی به یک پرستار ۲۰ مریض را بسپارید (۲ پرستار ۴۰ مریض در خود تهران هم داریم) واقعا آیا می تواند همه ی خدمات مورد نیاز را برآورده کند؟ این هم دستاوردی نیست و از سالها پیش بوده و اجرا می شده و البته در روش وزارتی متاسفانه شرح وظایف رعایت نشده است. و اصولا یک پرستار پیش از انجام کارهای درمانی بیمار باید ابتدا کارهای پذیرش را انجام دهد وو…

۱۲- اختصاص ۶۴۰ میلیارد ریال به پاویونها! لطفا یک نفر بررسی کند این ۶۴ میلیارد تومان چگونه هزینه شده چون پرستاران پاویونی نمی بینند و جالب است که از طرفی ادعا می کنند پاویونها ساخته ایم و از طرفی تهدید می کنند هر کس تصاویر پاوینها را به اشتراک بگذارد پیگرد دارد!!! ببینید چه دستاورد افتخار آمیزی است.

۱۳- تولید سریال کاش بودجه ی تولید این سریال را به بخش فرهنگی سازمان تزریق می کردند تا با اجرای برنامه های متنوع مد نظر با همکار سازمان نظام پرستاری و وزارت بهداشت یک برنامه ی تفریحی – آموزشی مناسب که البته در پروژه های سازمان گنجانده شده است و منتظر بودجه ی مناسب ، اجرایی می شد.

کاش شوکران دیگری دستپخت کارگردان محترم نباشد و بیرون نیاید.

۱۴– دستور توسعه ی انجمنهای علمی! جالب است که همین الان چند انجمن علمی منتظر مجوزند و گفته می شود که پرستاری این همه انجمن می خواهد چکار؟

۱۵- جناب وزیر بهتر است نامحسوس در بیمارستان خصوصی حضور یافته و از درد دل پرستاران آن مطلع شوید تا ببینید چقدر اوضاع در مراکز خصوصی خوب و گل و بلبل است!!!

چرا در مراکز خصوصی تعرفه های پزشکان ۴ برابر و حقوق پرستاران کارگری است؟

۱۶- افزایش دریافتی به نظر اگر منظور ایشان متوسط کل دریافتی پرستاران باشد حرف قریب به حقیقت است اما در همین سیستم همکاران برخی مشاغل متوسط دریافتی کلشان بیش از صد میلیون تومان است . کارانه ها هم سه برابر شده چون تعرفه های پزشکان سه برابر شده و دریافتی بیست میلیونی یک پزشک ۶۰ میلیون و دریافتی ۲۰۰ هزار تومانی یک پرستار از محل کارانه ۶۰۰ هزار تومان شده است. دستاوردی بسیار مهم !!!

۱۷- پرستار بیکار نداریم اگر نداریم جایگزین مرخصی زایمان از کجا می آید؟ چرا پرستار حاضر می شود طرحش را تمدید کند؟ نمی دانم تعریف پرستار بیکار چیست؟ اما همین که ۵۰۰۰ نفر حاضرند ۶ ماهه بی هیچ مزایایی سر کار بروند یعنی بیکاری ادیتشان می کند. ضمنا آمار پرستاران بیکار را و البته به گفته ی خود جناب میرزابیگی تعدادی از پرستاران بکار را به دفتر ایشان ارجاع دادیم و فرمودند اینجا مگر موسسه ی کاریابی است؟

دریافتی پرستاران پیشتر این همه اختلاف با سایر گروهها نداشت و این امر به راحتی در حسابداریهای مراکز درمانی و دانشگاهها قابل اثبات است. با نرخ تورم دریافتیها افزایش یافته اما دریافتی یک گروه خاص چند برابر تورم و دریافتی بقیه ۲۵ درصد کمتر از تورم اعلامی!!!!

۱۸- طبق آمار سالیانه ۸۰۰۰ نفر فارغ التحصیل می شوند و ۱۰۰۰ نفررسما از کشور خارج می شوند چیزی حدود ۱۲/۵ درصد ، البته پرستارانی هم هستند که بدون مراجعه به سازمان نظام پرستاری از کشور خارج می شوند و این عدد کوچکی نیست.

اگر سالیانه ۸۰۰۰ نفر به کار گرفته می شوند(ایشان ادعا دارند که پرستار بیکار نداریم) پس چرا باز این همه کمبود داریم؟

۱۹-  تعرفه گذاری به نظر می رسد وزارت بهداشت به هیچ عنوان بنا ندارد که تعرفه گذاری خدمات پرستاری را اجرایی کند و این را از زبان معاون پرستاری اعلام کرده اند. حال آنکه قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری مصوبه ی مجلس است در سال ۸۶ ، این قانون به هر صورت که بخواهد اجرا شود باید منابع مالی مورد نیاز ان در بودجه ی سالیانه ی وزارت بهداشت منظور گردد .

این روزها که فصل بستن بودجه است و وزارت بهداشت مدام دلیل عدم اجرای قانون را نبودن بودجه می داند چرا در پیشنهاد بودجه ردیفی برای این قانون منظور نمی کند؟ آیا این نشات گرفته از عدم اراده ی وزارت در اجرای قانون نیست؟

وزارت بهداشت که مدام به مجلس می گوید بودجه بدهید تا اجرا کنم… چرا در بودجه اش این موضوع را نمی گنجاند؟

حرف آخر: کج بنشینیم و راست بگوییم ، اینکه شما ادعا کنید به وعده هایتان عمل کرده اید دو سوال پیش می آید:

به چه کسانی و چه وعده هایی داده بودید که می گویید عمل کردیم؟