(سرطان ریه) یا (چنگار ریه) به انگلیسی: (Lung cancer)نوعی بیماری است که مشخصه آن رشد کنترل نشده سلول در بافت های ریه است. اگر این بیماری درمان نشود، رشد سلولی می تواند در یک فرایند به نام متاستاز به بیرون از ریه گسترش پیدا کند و به بافت های اطراف یا سایر اعضای بدن برسد. اکثر سرطان هایی که از ریه شروع می شوند، به نام سرطان های ابتدایی ریه، کارسینوماهایی هستند که از بافت پوششی نشات می گیرند.

انواع اصلی سرطان ریه سرطان های ریه سلول کوچ (SCLC) ، که سرطان سلولی جو شکل نیز نامیده می شود، و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) هستند. شایع ترین علائم عبارتند از سرفه (همراه با خلط خونی)، کاهش وزن و تنگی نفس.

شایع ترین علت سرطان ریه قرار گرفتن در معرض دود دخانیات برای یک مدت طولانی است که دلیل ۹۰٪ از سرطان های ریه است درصد ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار نمی کشند ۱۵٪ است،و دلیل این موارد اغلب ترکیبی از عوامل ژنتیکی گاز رادون، آزبست، و آلودگی هو از جمله دود سیگار فرد ثالث مربوط می شود. ممکن است سرطان ریه در رادیوگرافی قفسه سینه و مقطع نگاری رایانه ای (سی تی اسکن) قابل تشخیص باشد.

 تشخیص با یک بافت برداری که اغلب از طریق برونکوسکوپی یا راهنمای سی تی انجام می شود، قابل تایید شدن است. درمان و نتایج طولانی مدت به نوع سرطان، مرحله (شدت گسترش) و سلامت کلی فرد، که از طریق وضعیت عملکرد سنجیده می شود، بستگی دارد.

درمان های رایج عبارتند از جراحی، شیمی درمانی، و پرتودرمانی. گاهی اوقات NSCLC با جراحی قابل درمان است، اما معمولاً SCLC به شیمی درمانی و پرتودرمانی بهتر پاسخ می دهد به طور کل، ۱۵٪ از مردم ایالات متحده آمریکا که طبق تشخیص پزشک به سرطان ریه مبتلا بوده اند پنج سال بعد از تشخیص بیماری زنده ماندند در سراسر دنیا، سرطان ریه شایع ترین دلیل مرگ و میر مربوط به سرطان در بین زنان و مردان به شمار می رود، و مسئول ۱٫۳۸ میلیون مرگ و میر در سال، طبق گزارش سال ۲۰۰۸ است.

♦  نشانه ها و علائم

نشانه ها و علائمی که ممکن است نشان دهنده سرطان ریه باشند.

• علائم تنفسی: سرفه، خلط خونی، خس خس سینه یا تنگی نفس
• علائم سیستمیک: کاهش وزن، تب، چماقی شدن ناخن های انگشت، یا ضعف
• علائم ناشی از فشار موضعی: درد قفسه سینه، درد استخوان، انسداد ورید اجوف فوقانی، مشکل در بلعیدن

اگر سرطان در راه تنفسی رشد کند، ممکن است جلوی جریان هوا را سد کند، و موجب مشکل در تنفس شود. این امر می تواند منجر به تجمع ترشحات در پشت گرفتگی شود، و مستعد سینه پهلو خواهد بود.

بسته به نوع تومور، به اصطلاح پدیده پارانئوپلاستیک ممکن است در آغاز به بیماری جلب توجه کند در سرطان ریه، این پدیده ها می توانند شامل سندرم میاستنیک لامبرت – ایتون (ضعف عضلات به دلیل بیماری خودایمنی) هایپرکلسمی، یا سندرم هورمون ضد ادرار نامناسب (SIADH) شوند. تومورها در بالای ریه، به نام تومور پانکوست، ممکن است به بخش موضعی از دستگاه عصبی سمپاتیک حمله کنند، و موجب سندرم هورنر (افتادگی پلک و کوچک شدن مردمک در آن طرف)، و نیز آسیب به شبکه بازویی شوند.

این سرطان ها به طور تصادفی و هنگام انجام رادیوگرافی های منظم تشخیص داده می شوند بسیاری از علائم سرطان ریه (کم اشتهایی، کم شدن وزن، تب، خستگی) مختص این بیماری نیستند در بسیاری از افراد، قبل از اینکه علائم مشخص شوند و فرد به دنبال درمان پزشکی برود، سرطان از محل اصلی خود فراتر رفته و گسترش پیدا کرده است. محل های شایع گسترش سرطان ریه عبارتند از مغز، استخوان، غدد فوق کلیوی، ریه دیگر، کبد، پیراشامه، و کلیه ها. در حدود ۱۰٪ از افراد مبتلا به سرطان ریه در زمان تشخیص علائمی قابل مشاهده نیست؛ این سرطان ها در زمان رادیوگرافی منظم قفسه سینه به طور تصادفی تشخیص داده می شوند.

♦  علل

سرطان پس از آسیب ژنتیکی به دی ان ای گسترش می یابد. این آسیب ژنتیکی بر روی عملکرد طبیعی سلول، از جمله تکثیر سلولی، مرگ سلولی برنامه ریزی شده (آپوپتوز) و ترمیم دی ان ای تاثیر می گذارد. هر چقدر آسیب بیشتر می شود، خطر ابتلا به سرطان نیز افزایش می یابد.

♦  سیگار کشیدن

افزایش کلی فروش محصولات تنباکو در ایالات متحده آمریکا در چهار دهه اول قرن ۲۰ (سیگار به ازای هر نفر در هر سال) به افزایش سریع نرخ سرطان ریه در طول دهه ۳۰، ۴۰ و ۵۰ منجر شده است (مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در هر ۱۰۰،۰۰۰ جمعیت آقا در هر سال)

استعمال دخانیات، به ویژه سیگار تاکنون دلیل اصلی ابتلا به سرطان ریه بوده است دود سیگار حاوی بیش از ۶۰ ماده سرطان زا شناخته شده است از جمله ایزوتوپ پرتوزا ناشی از فرایند تجزیه رادون، نیترو آمین و بنزوپیرین. به علاوه، نیکوتین واکنش ایمنی بدن را در مقابل رشد سلول های سرطانی در بافت های آسیب دیده سرکوب می کند در سراسر دنیای توسعه یافته، ۹۰٪ از مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه در مردان در طول سال ۲۰۰۰ به استعمال دخانیات مربوط بوده است (۷۰٪ برای زنان) کشیدن سیگار علت ۸۹-۹۰٪ از موارد ابتلا به سرطان ریه است به نظر متخصصان سیگار احتمال ابتلا به این بیماری را تا ۲۰ برابر و آلودگی هوا تا دو برابر افزایش می دهد.

استنشاق دود سیگار – فروبردن دود زمانی که فرد دیگری سیگار می کشد – یکی از دلایل ابتلا به سرطان ریه در افرادی است که سیگار نمی کشند. فردی که دود سیگار استنشاق می کند در گروه فردی قرار می گیرد که با یک انسان سیگاری زندگی یا کار می کند. مطالعات بدست آمده از ایالات متحده آمریکا، اروپا، انگلستان، و استرالیا، به طور مداوم نشان داده اند که خطر ابتلا به سرطان ریه در میان افرادی که در معرض دود سیگار دیگران هستند، به طور چشمگیری افزایش داشته است.

احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه در افرادی که با یک فرد سیگاری زندگی می کنند، ۳۰٪ بیشتر است در حالیکه افرادی که در محیطی کار می کنند که دود سیگار دیگران در آنجا وجود دارد، با ۱۹٪ افزایش خطر ابتلا مواجه هستند تحقیقات درباره دود جریان کناری نشان می دهد که این نوع دود از دود مستقیم خطرناک تر است استنشاق دود سیگار دلیل سالانه حدود ۳،۴۰۰ مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در ایاات متحده آمریکا است.

♦  گاز رادون

رادون یک گاز بی رنگ و بی بو است که در اثر تجزیه رادیم رادیواکتیو که خود محصول تجزیه اورانیوم موجود در پوسته زمین است، به وجود می آید. مجصولات تجزیه شده در اثر پرتو مواد ژنتیکی را یونیزه می کنند و موجب جهش هایی می شوند که گاهی اوقات سرطان زا هستند. رادون، بعد از استعمال دخانیات، دومین دلیل شایع سرطان ریه در ایالات متحده آمریکا است خطر سرطان درازای هر ۱۰۰  Bq/m³ افزایش در تجمع رادون، ۸-۱۶٪ افزایش می یابد.

میزان گاز رادون بسته به محل و ترکیب خاک و سنگ های زیرین متغیر است. برای نمونه، در مناطقی مانند کورن وال در انگلستان (که گرانیت لایه زیرین آنجا است)، گاز رادون یک مشکل اساسی است، و ساختمان ها باید با فن کاملا تهویه شوند تا تجمع گاز رادون کاهش یابد. آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا (EPA) برآورد کرده است که از هر ۱۵ خانه در ایالات تحده آمریکا میزان رادون یک خانه بالای دستورالعمل توصیه شده ۴ کوری در لیتر (pCi/l) (148 Bq/m³) است.

♦  پنبه کوهی

پنبه کوهی می تواند دلیل انواع مختلفی از بیماری های ریه، از جمله سرطان ریه، باشد. استعمال تنباکو و آزبست روی ایجاد سرطان ریه تاثیر سینرژیک دارد.

♦  آلودگی هوا

آلودگی هوای بیرون تاثیر ناچیزی روی افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه دارد ذرات (PM_2.5) و ذرات گوگرد، که ممکن است از دود اگزوز خودروها ساطع شود، باعث می شوند خطر ابتلا به سرطان به میزان ناچیزی افزایش یابد در خصوص نیتروژن دی اکسید، افزایش تدریجی ۱۰ قسمت در میلیارد احتمال خطر سرطان ریه را ۱۴٪ افزایش می دهد آلودگی هوای بیرون ۱-۲٪ احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد.

شواهد تجربی نشان می دهد که احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه در اثر آلودگی هوا در فضای سرپوشیده مربوط به سوختن چوب، زغال چوب، کود یا مانده محصول برای پخت وپز و گرم کردن بیشتر است خطر سرطان ریه در زنانی که در معرض دود زغال در فضای سرپوشیده هستند دو برابر بیشتر است و تعدادی از ضایعات ناشی از سوختن زیست توده سرطان زا شناخته شده اند یا مشکوک به آن هستند این خطر حدود ۲٫۴ میلیون نفر را در سراسر دنیا تحت تاثیر خود قرار داده است و ۱٫۵٪ از مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه به این دلیل اتفاق می افتند.

♦  ژنتیک

اینگونه برآورد شده است که ۸ تا ۱۴٪ از موارد سرطان ریه به دلیل عوامل ارثی ایجاد می شوند احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه در افرادی که خویشاوندان او به این بیماری مبتلا هستند، ۲٫۴ برابر بیشتر است. احتمال دارد دلیل این امر ترکیب ژن ها باشد.

♦  سایر علل

مواد، مشاغل، و معرض گذاری های بسیار دیگری با سرطان ریه ارتباط داده شده است. آژانس بین المللی مطالعات سرطان (IARC)  عنوان می کند که «شواهد کافی» برای سرطان زا بودن موارد زیر برای ریه در دست است.

• برخی از فلزات (تولید آلومینیوم، کادمیم و ترکیبات کادمیوم، ترکیبات کروم(VI)، بریلیم و ترکیبات بریلیوم، مواد ریخته گری فولاد و آهن، ترکیبات نیکل، آرسنیک و ترکیبات غیرآلی آرسنیک، معدن کاری هماتیت زیرزمینی)
• برخی از محصولات احتراقی (احتراق ناقص، زغال (تابش های فضای بسته سوخت زغال خانگی)، تبدیل زغال به سوخت گازی، قیر قطران زغال سنگ، تولید زغال کک، دوده، گازهای خروجی موتور دیزل)
• تابش های یونیزه کننده (تابش اشعه ایکس، رادون-۲۲۲ و محصولات تحلیل رادیواکتیو آن، پرتو گاما، پلوتونیم)
• برخی از گازهای سمی (متیل اتر (رده فنی)، بیس-(کلرومتیل) اتر، گاز خردل، MOPP (ترکیب وینکریستین-پردنیسون – نیتروژن خردل – پروکاربازین ( بخارهای نقاشی)
• تولید لاستیک و کریستالین گرد سیلیکا
• تحقیقات نشان داده است که داروهای خواب آور خطر ابتلا به سرطان ریه را سه برابر افزایش می دهد.

♦  پیدایش بیماری

همانند بسیاری از سرطان های دیگر، سرطان ریه نیز توسط فعال شدن آنکوژن یا غیرفعال شدن ژن های سرکوبگر تومور آغاز می شود اعتقاد بر این است که انکوژن ها (ژن های تومورزا) انسان ها را بیشتر مستعد سرطان می سازند. اعتقاد بر این است که پروتوانکوژنها در هنگام قرار گرفتن در معرض مواد سرطان زای خاص به انکوژن ها (ژن های تومورزا) تبدیل می شوند جهشهای ایجاد شده در پروتوانکوژن K-ras مسبب ۱۰–۳۰٪ از آدنوکارسینوما ها می باشد پذیرنده عامل رشد روپوستی (EGFR) عملکردهای تکثیر سلولی، خزان یاخته ای، رگ زایی، و هجوم توموری را تنظیم می کند.

جهش و تقویت EGFR در سرطان ریه از نوع «سلول های غیرکوچک» رایج بوده و پایه و اساس درمان با مهارکننده های EGFR را شکل می دهد. پروتئین Her2/neu کمتر مورد تأثیر قرار می گیرد آسیب کروموزومی می تواند به از دست رفتن هتروزیگوتی منجر شود. این موضوع می تواند به غیرفعال شدن ژن های سرکوبگر تومور منجر شود.

آسیب دیدگی کروموزوم های ‎ 3p ‎، ‎ 5q ‎، ‎ 13q ‎، و ۱۷ p بطور خاص در کارسینوم ریه سلول-کوچک رایج است. ژن سرکوبگر تومور پی، واقع بر روی کروموزوم ۱۷ p ، در ۶۰-۷۵٪ موارد مورد تأثیر قرار می گیرد سایر ژن هایی که اغلب مورد جهش یا تقویت قرار می گیرند عبارتند از c-MET، NKX2-1، LKB1، PIK3CA، و BRAF

♦  تشخیص بیماری

انجام یک رادیوگرافی قفسه سینه یکی از نخستین مراحل تحقیقی است که باید در صورت گزارش نشانه هایی توسط فرد که ممکن است دال بر سرطان ریه باشد، صورت پذیرد. این کار می تواند یک توده مشخص، (گشادگی میان سینه (که می تواند بیانگر گشادگی غدد لنفاوی واقع در آنجا باشد( آتلکتازی (جمع شدن ریه)، التهاب ریه، یا ترشح پرده جنبی را آشکار نماید تصویربرداری سی تی نوعاً به منظور ارائه اطلاعات بیشتر در مورد نوع و درجه بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. نایژه بینی یا بافت برداری هدایت شده توسط سی تی اغلب برای نمونه برداری تومور برای بافت آسیب شناسی مورد استفاده قرار می گیرد.

سرطان ریه اغلب به صورت یک توده ریوی منزوی بر روی یک پرتونگاری قفسه سینه ظاهر می شود. لیکن تشخیص افتراقی آن بسیار گسترده است. بسیاری از بیماری های دیگر نظیر سل، عفونت های قارچی، سرطان دگردیس، یا التهاب سازمان دهنده ریه نیز می توانند چنین نمودی را نتیجه دهند.

از جمله علل کمتر رایج «توده ریوی منزوی» می توان به هامارتوم ها، کیست های برونکوژنیک ها، ورم های غده ای، ناهنجاری شریانی و وریدی، انزوای ریوی، توده های روماتیسمی، گرانولوماتوز وگنر یا لنفوم اشاره نمود سرطان ریه همچنین می تواند یک یافتن تصادفی باشد که به صورت یک توده ریوی منزوی بر روی یک پرتونگاری قفسه سینه یا سی تی اسکن انجام شده بنا بر یک دلیل ناشناخته ظاهر می گردد تشخیص قطعی سرطان ریه بر پایه یک بررسی بر پایه بافت شناسی بافت مورد ظن از نظر ویژگی های بالینی و ویژگی های وابسته به پرتونگاری می باشد.

♦  رده بندی

سرطان های ریه بر اساس نوع وابسته به بافت شناسی رده بنی می شوند این رده بندی برای تعیین نوع مدیریت بیماری و پیش بینی نتایج بیماری حائز اهمیت است. اکثریت قریب به اتفاق سرطان های ریه کارسینوماها هستند—بدخیمی هایی که در نتیجه بافت پوششی پدید می آیند. کارسینوم های ریه بر اساس اندازه و شکل سلول های بدخیم دیده شده توسط یک متخصص هیستوپاتولوژی در زیر یک میکروسکوپ رده بندی می شوند. دو رده گسترده آن ها کارسینوم ریه سلول-غیرکوچک و کارسینوم ریه سلول-کوچک می باشد.

♦  کارسینوم ریه سلول-غیرکوچک

سه نوع فرعی NSCLC عبارتند از آدنوکارسینوما، کارسینوم ریه سلول-فلس دار، و کارسینوم ریه سلول- بزرگ.

حدود ۴۰٪ از سرطان های ریه «آدنوکارسینوما» هستند که معمولاً در بافت ریوی جانبی شکل می گیرد اغلب موارد آدنوکارسینوما با سیگار کشیدن در ارتباط هستند؛ لیکن در میان افرادی که در طول عمر خود کمتر از ۱۰۰ نخ سیگار کشیده اند (غیرسیگاری ها آدنوکارسینوما رایج ترین شکل سرطان ریه است یک نوع فرعی از آدنوکارسینوما یعنی کارسینوم برونکیولوئال وئولار در زن های غیرسیگاری رایج تر بوده و ممکن بقای طولانی مدت بهتری را به همراه داشته باشد.

کارسینوم سلول-فلس دار حدود ۳۰٪ از سرطان های ریه را تشکیل می دهد. آن ها نوعاً در نزدیکی مجاری هوای بزرگ پدید می آیند. یک حفره توخالی و مرگ سلولی مرتبط با آن بطور رایج در مرکز تومور یافت می شود. حدود ۹٪ سرطان های ریه «کارسینوم سلول- بزرگ» هستند. اینها به این دلیل اینگونه نام گرفته اند که سلول های سرطانی مرتبط با آن ها بزرگ بوده و دارای سیتوپلاسم زیاد از حد، هسته ها بزرگ و هستک های گرد میان هسته بزرگ می باشند.

♦  کارسینوم ریه سلول-کوچک

(در کارسینوم ریه سلول-کوچک (SCLC)، سلول ها در بر گیرنده دانه های ترشح عصبی (کیسه های کوچک در بر گیرنده هورمونهای درون تراو عصبی) می باشند که این تومور را با سندروم درون تراو/پارانئوپلاستیک مرتبط ساخته است اغلب موارد در مجاری هوای بزرگ تر (نایژه های اولیه و ثانویه) پدید می آیند این سرطان ها خیلی سریع رشد پیدا می کنند و خیلی زود در همان مراحل اولیه بیماری گسترش می یابند. شصت تا هفتاد درصد مبتلایان دچار بیماری دگردیس هستند. این نوع سرطان ریه بشدت با سیگار کشیدن در ارتباط است.

♦  سایر موارد

از لحاظ بافت شناسی چهار نوع فرعی اصلی شناخته شده است، در حالیکه برخی از سرطان ها ممکن است ترکیبی از انواع فرعی مختلف را در بر گیرند از جمله انواع فرعی نادر می توان به تومورهای غده ای، تومورهای کارسینوئیدی، و کارسینوم های نامتمایز اشاره نمود.

♦  دگردیسی

ریه محلی رایج برای گسترش تومور از سایر نقاط بدن است. رده بندی سرطان های ثانویه بر اساس محلی که از آن نشأت می گیرند صورت می پذیرد؛ برای مثال سرطان پستانی که به ریه گسترش یافته باشد سرطان پستان دگردیس نامیده می شود. دگردیسی ها معمولاً دارای یک ظاهر مشخصه گرد بر روی پرتونگاری قفسه سینه هستند.

خود سرطان های ریه بطور رایج به مغز، استخوان ها، کبد، و غدد فوق کلیوی دگردیسی پیدا می کنند لکه گذاری ایمنی یک بیوپسی (زنده بینی) معمولاً برای تشخیص منشأ اصلی آن کارآمد است.

♦  ارزیابی مرحله پیشرفت بیماری

ارزیابی مرحله پیشرفت سرطان ریه عبارت از ارزیابی درجه  گسترش سرطان از منشأ اصلی آن می باشد. این یکی از عوامل مؤثر بر پیش بینی روند بیماری و معالجه  احتمالی سرطان ریه به شمار می رود.

برای ارزیابی اولیه مرحله  پیشرفت سرطان ریه سلول-غیرکوچک (NSCLC) از رده  بندی TNM استفاده می شود. این سیستم بر اساس تومور (tumor) اولیه، درگیری غده لنفاوی (lymph node)، و دگردیسی (metastasis) راه دور می باشد. پس از این، با استفاده از توصیف گرهای TNM یک گروه مرحله پیشرفت بیماری در محدوده بین سرطان پنهان تا مراحل (‎،‎ IA یک-A) ‎، ‎ IB ‎، ‎ IIA ‎، ‎ IIB ‎، ‎ IIIA ‎، ‎ IIIB ‎ و )‎ IVچهار) ‎ تخصیص داده می شود.

این گروه مرحله پیشرفت بیماری در انتخاب نوع معالجه و پیش بینی روند بیماری مؤثر است کارسینوم ریه سلول-کوچک (SCLC) بطور سنتی بعنوان سرطان دارای «پیشرفت محدود» (محدود شده به نیمی از قفسه سینه و در محدوده یک تک میدان پرتودرمانی تاب آوردنی) یا سرطان دارای «پیشرفت گسترده» (سرطان دارای میزان پیشرفت بیشتر) رده بندی شده است. لیکن سیستم رده بندی و گروه بندی TNM برای پیش بینی روند بیماری مؤثر است.

هم برای NSCLC و هم برای SCLC، دو نوع کلی ارزیابی مرحله پیشرفت بیماری عبارت از «ارزیابی بالینی» و «ارزیابی توسط جراحی» می باشند. ارزیابی بالینی مرحله پیشرفت بیماری پیش از جراحی قطعی صورت می پذیرد. این روش بر مبنای نتایج مطالعات تصویربرداری (نظیر سی تی اسکن و اسکن PET ) و نتایج بیوپسی (زنده بینی) می باشد. ارزیابی مرحله پیشرفت بیماری توسط جراحی چه در حین عمل و چه پس از آن صورت می پذیرد و بر مبنای ترکیب نتایج یافته های جراحی و بالینی، شامل نمونه برداری غدد لنفاوی قفسه سینه توسط جراحی، می باشد.

♦  پیشگیری

پیشگیری، مقرون به صرفه ترین روش برای کاهش گسترش سرطان ریه است. با آنکه در اغلب کشورها مواد سرطان زای صنعتی و خانگی مورد شناسایی قرار گرفته و استفاده از آن ها منع گردیده است، کشیدن تنباکو هنوز بسیار فراگیر است. حذف کشیدن تنباکو یک هدف اصلی در پیشگیری از سرطان ریه می باشد و توقف سیگار کشیدن یک ابزار پیشگیرانه مهم در این فرایند به شمار می رود.

تعیین مقررات به منظور کاهش آسیب پذیری از سیگار کشیدن دیگران در اماکن عمومی نظیر رستوران ها و محل های کار در بسیاری از کشورهای غربی از رواج بیشتری برخوردار گشته است کشور بوتان از سال ۲۰۰۵ مقررات منع کامل سیگار کشیدن را به اجرا درآورده است در حالی که کشور هند سیگار کشیدن در اماکن عمومی را از ماه اکتبر ۲۰۰۸ منع کرده است. سازمان بهداشت جهانی از دولت ها درخواست کرده است تبلیغ تنباکو را بطور کامل منع کنند تا از سیگاری شدن افراد جوان اجتناب گردد. آن ها ارزیابی می کنند در جاهایی که چنین منع هایی به اجرا درآمده است مصرف تنباکو به میزان ۱۶٪ کاهش پیدا کرده است.

استفاده بلند مدت از مکمل ویتامین آ، ویتامین ث، ویتامین دی یا ویتامین ای احتمال ابتلا به سرطان ریه را کاهش نمی دهد. بعضی مطالعات نشان می دهد خطر ابتلا به این بیماری در افرادی که دارای رژیم غذایی محتوی سبزیجات و میوه جات زیاد می باشند کمتر است، اما این امر به احتمال زیاد به دلیل اثر همزمان می باشد. مطالعات دقیق تر دیگر ارتباط واضحی بین این دو به دست نیامده است.

♦  بیماریابی

آزمایش های غربالگری به استفاده از آزمایش پزشکی به منظور تشخیص بیماری در افرادی که فاقد علائم بیماری هستند اطلاق می شود. آزمایش هایی که ممکن است برای تشخیص سرطان ریه به کار روند شامل آزمایش آسیب شناسی سلول خلط سینه، رادیوگرافی قفسه سینه (CXR) و مقطع نگاری رایانه ای (CT) می باشند. برنامه های بیماریابی با استفاده از رادیوگرافی قفسه سینه یا آسیب شناسی سلول مفید واقع نشدند.

فرایند بیماریابی در مورد افراد دارای ریسک بالا (به عبارتی افراد بین سنین ۵۵ تا ۷۹ سال که بیش از ۳۰ پاکت-سیگار استفاده می کنند یا افرادی که سابقه سرطان ریه بوده اند) به صورت سالانه با استفاده از سی تی اسکن دوز پایین ممکن است باعث کاهش حتمال مرگ ناشی از سرطان ریه به میزان کاهش ریسک مطلق ۳درصد و کاهش ریسک نسبی ۲۰درصد شود. با این وجود، نرخ بالایی از اسکن های مثبت وجود دارد که ممکن است باعث شود به روش های تهاجمی و نیز هزینه های مالی قابل توجه نیاز نباشد. به ازای هر اسکن مثبت واقعی بیش از ۱۹ اسکن مثبت اشتباه وجود دارد قرار گرفتن در معرض تشعشع یکی از آسیب های احتمالی بیمار یابی است.

♦  درمان

درمان سرطان به نوع سلول، وسعت گسترش آن و وضعیت عملکردی بیمار بستگی دارد. درمان های رایج شامل مراقبت تسکینی جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی می باشد.

♦  جراحی

در صورتی که بررسی ها سرطان سلول های غیر کوچک ریه را تایید کنند، مرحله بندی سرطان مورد ارزیابی قرار می گیرد تا مشخص شود این بیماری به وسیله جراحی قابل درمان است یا پیشروی آن به حدی است که نمی توان به وسیله جراحی آن را درمان کرد.

سی تی اسکن و برش نگاری با گسیل پوزیترون به منظور تعیین این امر مورد استفاده قرار می گیرند در صورتی وجود غدد لنفاوی مدیاستن از مدیاستینوسکپی به منظور نمونه برداری غدد و کمک به مرحله بندی استفاده می شود تست خون و آزمون های عملکرد ریه مورد استفاده قرار می گیرند تا مشخص شود بیمار شرایط تحت عمل جراحی قرار گرفتن دارد یا خیر جراحی در صورتی صورت نمی گیرد که در آزمون عملکرد ریه مشخص شود بیمار دارای ظرفیت تنفسی پایین است در اکثر موارد سلول های غیر کوچک ریه، برداشت ناحیه ریه لوبکتومی بهترین درمان می باشد.

در بیمارانی که شرایط این گونه درمان را ندارند جداسازی قسمت کوچکتری از ریه برش گوه ای انجام می شود. به هر حال، احتمال بازگشت بیماری در روش برش گوه ای نسبت به روش لوبکتومی بیشتر است ید براکی تراپی رادیواکتیو در کناره های محل جراحی می تواند احتمال بازگشت بیماری را کاهش دهد در موارد نادری برداشت تمام ریه نومونکتومی انجام می گیرد. روش های جراحی از طریق ویدئو توراکوسکوپی و لوبکتومی تراسکوسکوپیک در جراحی سرطان ریه از فرایندی کم خطر تر در جراحی سرطان ریه بهره می برند.

لوبکتومی تراسکوسکوپیک همان کارایی لوبکتومی باز معمول را دارد، ولی مزیت آن کاهش بیماری های بعد از عمل جراحی است. در سرطان سلول کوچک ریه، به طور معمول از شیمی درمانی و/یا پرتو درمانی استفاده می شود. با این وجود، نقش جراحی در سرطان سلول کوچک ریه در نظر گرفته می شود. جراحی ممکن است به همراه شیمی درمانی و پرتودرمانی در مراحل اولیه درمان سرطان سلول کوچک ریه بهبود قابل توجهی در وضعیت بیمار ایجاد کند.

♦  پرتو درمانی

پرتودرمانی در بیشتر موارد با شیمی درمانی همراه است و ممکن است به قصد درمان در مورد افرادی که دارای سرطان سلول های غیر کوچک ریه هستند و شرایط جراحی را نداشته باشند به کار رود.

این نوع پرتودرمانی را پرتودرمانی رادیکال می نامند نوع جدید این شیوه پرتودرمانی تسریع شده و بیش تفکیک شده مداوم (CHART) نام دارد که در آن پرتودرمانی زیاد در یک بازه زمانی کوتاه صورت می گیرد پرتودرمانی سینه ای پس از عمل نباید بعد از جراحی سرطان سلول های غیر کوچک ریه به کار رود این احتمال وجود دارد که پرتودرمانی بعد از عمل در بعضی از بیمارانی که دارای درگیری غده لنفاوی میان سینه ای هستند مفید واقع شود.

 درکنار شیمی درمانی، پرتودرمانی قفسه سینه در مواردی از که احتمال درمان سرطان ریه با یاخته های کوچک وجود دارد توصیه می شود اگر رشد سرطان بخش کوچکی از نایژه را مسدود کند، براکی تراپی (پرتودرمانی موضعی) در داخل لوله تنفسی صورت می گیرد تا این راه را باز کند.

برایکی تراپی در مقایسه با پرتودرمانی بیرونی باعث کاهش زمان درمان و نیز کاهش در معرض اشعه قرار گرفتن کارکنان مراکز درمانی می شود. پرتودرمانی پیشگیرانه جمجمه (PCI) نوعی از پرتودرمانی مغز است که به منظور کاهش احتمال متاستاز مورد استفاده قرار می گیرد. این شیوه در اکثر موارد سرطان ریه با یاخته های کوچک مفید است. پرتودرمانی پیشگیرانه جمجمه در مواردی که بیماری پیشرفت نکرده احتمال بهبود فرد در طول سه سال را از ۱۵٪ به ۲۰٪ افزایش می دهد؛ در مواردی که بیماری پیشرفت داشته، این احتمال از ۱۳٪ به ۲۷٪ می رسد.

پیشرفت های اخیر در هدف درمانی و عکس برداری منجر به پیشرفت پرتودرمانی استریوتاکتیک در درمان سرطان ریه شده است. در این نوع پرتودرمانی، با استفاده از هدف درمانی، پرتو زیادی در جلسه های کوتاه بر روی بیمار صورت می گیرد. استفاده از این روش در مرحله اول برای بیمارانی است که به علت همایندی مرضی شرایط جراحی را ندارند در بیمارانی که دچار سرطان ریه با یاخته های کوچک یا با یاخته های بزرگ تر هستند، انجام میزان کمی پرتو به سینه می تواند برای کنترل نشانه مراقبت تسکینی مورد استفاده قرار گیرد.

♦  شیمی درمانی

چگونگی شیمی درمانی به نوع تومور بستگی دارد در سرطان ریه با یاخته های کوچک، سیس پلاتین و اتیپوساید بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیب کربوپلاتین، جمسیتابین، پاکلیتاکسل، وینورلبین، توپوتکان و ایرینوتکان نیز مورد استفاده قرار می گیرد در سرطان ریه با یاخته های بزرگتر پیشرفته (NSCLC)، شیمی درمانی باعث بهبود بیمار می شود و به عنوان اولین درمان مورد استفاده قرار می گیرد، به این شرط که بیمار شرایط درمان را داشته باشد به طور کلی، دو دارو مورد استفاده قرار می گیرد، که یکی از آن ها بر پایه پلاتین (یا سیس پلاتین یا کربوپلاتین) می باشد.

 داروهای معمول دیگر جمسیتابین، پاکلیتاکسل، دوستاکسل،(پمترکسد)، اتیوپوساید یا وینورلبیبن می باشند. شیمی درمانی کمکی به استفاده از شیمی درمانی پس از جراحی به ظاهر درمانی برای بهبود نتیجه اشاره دارد. در NSCLC، نمونه ها در طول جراحی از غدد لنفاوی اطراف گرفته می شوند تا به مرحله بندی کمک کنند. در صورت تایید مرحله ۲ یا ۳ بیماری، شیمی درمانی کمکی می تواند پس از پنج سال احتمال زنده ماندن فرد را ۵٪ درصد افزایش بدهد ترکیب وینورلبین و سیس پلاتین از رژیم های قدیمی موثرتر است.

شیمی درمانی کمکی برای افرادی که مبتلا به مرحله IB سرطان هستند بحث برانگیز است، زیرا آزمایشات بالینی به طور واضح نشان نداده اند که این امر مفید واقع خواهد شد. آزمایشات شیمی درمانی قبل از عمل (شیمی درمانی نئوادجوانتی) NSCLC قابل برداشت بی نتیجه بوده اند.

♦  مراقبت های تسکین دهنده

ممکن است مراقبت تسکینی یا مدیریت بیمارستانی برای افراد مبتلا به بیماری ترمینال مناسب باشد این رویکردها فرصتی برای بحث و گفتگوی بیشتر درباره گزینه های درمان ایجاد می کنند و امکان می دهند تا تصمیمات سنجیده و مناسبی اخذ شود و می توانند از مراقبت های بی فایده اما پرهزینه در پایان عمر افراد جلوگیری کنند.

در درمان NSCLC ممکن است شیمی درمانی با مراقبت های تسکین دهنده همراه شود. در موارد پیشرفته، شیمی درمانی مناسب نسبت به استفاده تنها از مراقبت های حمایتی متوسط بقای افراد را افزایش می دهد و نیز سطح کیفی زندگی را بالا می برد در صورت وجود آمادگی جسمانی مناسب، شیمی درمانی مداوم در طول تسکین سرطان ریه ۱٫۵ تا ۳ ماه به عمر فرد می افزاید، سرطان را تسکین می دهد و سطح کیفی زندگی را بالا می برد و با وجود عوامل مدرن نتایج بهتری بدست آمده است.  گروه مشارکتی تجزیه و تحلیل متا NSCLC پیشنهاد می دهد که اگر گیرنده می خواهد و می تواند درمان را تحمل کند، شیمی درمانی باید در مرحله پیشرفته NSCLC انجام شود.

♦  پیش بینی بیماری

پیش بینی این بیماری در کل ضعیف است. از بین تمام افراد مبتلا به سرطان ریه، ۱۵٪ به مدت پنج سال بعد از تشخیص بیماری زنده می مانند. معمولاً مرحله بیماری در زمان تشخیص پیشرفته است. در زمان ارائه، ۳۰-۴۰٪ از موارد NSCLC  در مرحله چهارم، و ۶۰٪ از SCLC در مرحله ششم هستند.

عوامل پیش آگاهی در NSCLC عبارتست از وجود یا عدم وجود علائم ریوی، اندازه نئوپلاسم، بافت شناسی نوع سلول، شدت گسترش (مرحله) و متاستاز تا غدد لنفاوی چندگانه، و تهاجم عروقی. در خصوص افرادی که بیماری آن ها غیر قابل جراحی است، نتایج برای افرادی با وضعیت عملکرد ضعیف و کاهش وزن بیش از ۱۰٪ وخیم تر است عوامل پیش آگاهی در سرطان ریه سلول کوچک عبارتست از وضعیت عملکرد، جنسیت، مرحله بیماری، و درگیری دستگاه عصبی مرکزی یا کبد در زمان تشخیص.

در خصوص NSCLC ، بهترین پیش بینی بیماری از طریق برداشت کامل جراحی مرحله   IA بیماری حاصل می شود، با حداکثر ۷۰٪ احتمال زنده ماندن برای پنج سال  در خصوص SCLC ، احتمال کلی زنده ماندن برای مدت پنج سال ۵٪ است احتمال زنده ماندن افراد مبتلا به SCLC مرحله شدید برای مدت پنج سال کمتر از ۱٪ است. میانگین مدت بقا برای بیماری که در مرحله محدود است ۲۰ ماه برآورد شده است و احتمال بقا به مدت پنج سال ۲۰٪ است.

طبق داده های ارائه شده از سوی انستیتو ملی سرطان ایالات متحده آمریکا، میانگین سنی در تشخیص سرطان ریه در ایالات متحده آمریکا ۷۰ سال است، و میانگین سن فوت ۷۲ سال برآورده شده است در آمریکا، احتمال دارد افرادی که بیمه درمانی دارند به نتیجه بهتری دست یابند.

♦  شیوع

در سراسر دنیا، سرطان ریه شایع ترین سرطان از لحاظ شیوع و مرگ و میر به شمار می رود. در سال ۲۰۰۸، ۱٫۶۱ میلیون مورد جدید، و ۱٫۳۸ میلیون مرگ و میر ناشی از سرطان ریه گزارش شد. بالاترین نرخ ها در اروپا و آمریکای شمالی است جمعیتی که احتمال ایجاد سرطان ریه در آن ها بیشتر است افراد بالای ۵۰ سال هستند که سابقه کشیدن سیگار دارند. بر خلاف میزان مرگ و میر در مردان، که از بیش از ۲۰ سال پیش در حال کاهش است، نرخ مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در زنان در طول دهه های گذشته افزایش یافته است، و اخیراً در حال تثبیت است در آمریکا، خطر مادام العمر ابتلا به سرطان ریه در مردان ۸٪ و در زنان ۶٪ است.

در ازای هر ۳-۴ میلیون سیگاری که روشن می شود، یک مرگ در اثر سرطان ریه اتفاق می افتد تاثیر صنعت توتون و تنباکو نقش مهمی را در فرهنگ استعمال دخانیات ایفا می کند افراد جوانی که سیگار نمی کشند، با مشاهده تبلیغات تنباکو بیشتر تشویق می شوند که سیگار بکشند. استنشاق دود سیگار به طور روزافزون به عنوان یک عامل خطر ابتلا به سرطان ریه در حال شناخته شدن است و منجر به دخالت سیاستی می شود تا میزان قرار گرفتن ناخواسته در معرض دود سیگار دیگران کاهش یابد دودی که از خودروها، کارخانجات، و نیروگاه ها ساطع می شود نیز دارای خطرات بالقوه هستند.

اروپای شرقی بالاترین آمار مرگ و میر ناشی از سرطان ریه را در بین مردان به خود اختصاص داده است، در حالیکه اروپای شمالی و آمریکا بالاترین آمار مرگ و میر را در میان زنان دارد. در آمریکا، مردان و زنان سیاه پوست بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند نرخ سرطان ریه در حال حاضر در کشورهای در حال توسعه کمتر است با افزایش استعمال دخانیات در کشورهای در حال توسعه، انتظار می رود در چند سال آینده این نرخ به ویژه در چین و هند بالا رود.

از دهه ۶۰، نرخ آدنوکارسینوم ریه نسبت به سایر انواع سرطان های ریه افزایش یافت. این امر مقداری به معرفی سیگارهای فیلتردار مربوط می شود. استفاده از فیلتر ذرات بزرگتر را از دود تنباکو جدا می کند، بنابراین میزان رسوب در راه های تنفسی بزرگتر را کاهش می دهد. با این حال، فرد سیگاری باید بازدم عمیق تری داشته باشد تا همان میزان نیکوتین به بدن وی وارد شود، در نتیجه میزان رسوب ذرات در راه های تنفسی کوچک افزایش می یابد و در همانجا آدنوکارسینوم ایجاد می شود ابتلا به آدنوکارسینوم ریه همچنان اتفاق می افتد.

♦  تاریخچه

قبل از پیدایش دود سیگار سرطان ریه یک بیماری نادر بود؛ حتی تا سال ۱۷۶۱ به عنوان یک بیماری مجزا شناخته نشده بود در سال ۱۸۱۰ توضیحات بیشتری درباره جنبه های مختلف سرطان ریه ارائه شد در سال ۱۸۷۸ تومورهای کشنده ریه فقط ۱٪ از تمام سرطان های مشاهده شده در کالبدشکافی را تشکیل داده بود، اما تا اوایل دهه ۱۹۰۰ این میزان به ۱۰-۱۵٪ رسید طبق گزارشات پرونده ای در سوابق پزشکی تعداد افراد مبتلا به سرطان ریه در سال ۱۹۱۲ فقط ۳۷۴ تن در سراسر دنیا بوده است اما مروری بر کالبدشکافی ها نشان داد که سرطان ریه از ۰٫۳٪ در سال ۱۸۵۲ به ۵٫۶۶٪ در سال ۱۹۵۲ رسید در آلمان، در سال ۱۹۲۹ پزشکی به نام Fritz Lickint رابطه بین سیگار کشیدن و سرطان ریه را کشف کرد که منجر به یک کمپین ضد سیگار تهاجمی شد تحقیق پزشکان بریتانیا، منتشر شده در دهه ۱۹۵۰، اولین مدرک معتبر اپیدمیولوژیک درباره رابطه بین سرطان ریه و سیگار کشیدن بود در نتیجه، در سال ۱۹۶۴ جراح عمومی ایالات متحده آمریکا به افراد سیگاری توصیه کرد که باید سیگار را ترک کنند.

ارتباط با گاز رادون برای اولین بار در میان معدن چیان در کوه های سنگ معدن در نزدیکی اشنیبرگ، ساکسونی مشخص شد. از سال ۱۴۷۰ از این معدن ها نقره استخراج می شد، و این معادن غنی از اورانیوم همراه با رادیوم و گاز رادون بودند این معدن چیان به بیماری ریوی مبتلا شدند، و در نهایت در دهه ۱۸۷۰ مشخص شد که سرطان ریه دارند با وجود این اکتشاف، کار در معادن تا دهه ۱۹۵۰ و به دلیل درخواست USSR برای اورانیوم ادامه یافت. در دهه ۱۹۶۰ تایید شد که رادون یک عامل ابتلا به سرطان ریه است.

اولین پنومونکتومی موفقیت آمیز برای سرطان ریه در سال ۱۹۳۳ انجام شد. پرتونگاری تسکین دهنده از دهه ۱۹۴۰ مورد استفاده قرار گرفت پرتونگاری رادیکال، که در ابتدا در دهه ۱۹۵۰ از آن استفاده شد، تلاشی بود برای استفاده از دوزهای پرتویی بزرگتر در بیماران مبتلا به سرطان ریه ای که کم و بیش در مرحله ابتدایی قرار دارند، اما با این حال برای جراحی مناسب نیستند در سال ۱۹۹۷، پرتودرمانی هایپر فرکشن پرشتاب و مستمر نسبت به پرتودرمانی رادیکال معمول یک پیشرفت به شمار می آمد.

تلاش های اولیه در خصوص سرطان ریه سلول کوچک در دهه ۱۹۶۰ در برداشت جراحی و پرتودرمانی رادیکال ناموفق بود. در دهه ۱۹۷۰، رژیم های پرتودرمانی موفقیت آمیزی ایجاد شدند.