بواسیرها وریدهای متورمی (وریدهای واریسی) هستند که از سطح داخلی مقعد بیرون میزنند. وریدهای درگیر درست زیر غشای مخاطی که پایین ترین قسمت راست روده و مقعد را می پوشاند قرار دارند. بواسیر می تواند در هر جایی از مجرای مقعدی بروز کند. آن ها ممکن است در ابتدای مجرا پنهان باشند یا در دهانه بوده قابل مشاهده باشند. بواسیر یک اختلال رایج است. زور زدن برای عبور دادن مدفوع باعث وارد شدن فشار به عضلات اسفنکتر شده و به وریدهای مقعد فشار می آورد که منجر به متورم شدن آن ها می شود. برخی افراد بیش از دیگران مستعد ابتلا به بواسیر می باشند.

زنان باردار و افراد چاق ممکن است به خاطر فشار اضافه ای که وزن بالا روی شکم و وریدهای مقعد وارد می کند دچار بواسیر شوند. اغلب افرادی که سیروز پیشرفته (نارسایی پیشرفته کبد) دارند دچار بواسیر می شوند چون جریان خون به کبد آن ها مسدود است و می تواند باعث بالا رفتن فشار خون در وریدهای روده و مقعد شود.

♦  علائم

علامت اولیه بواسیر عبارت است از: خونریزی از راست روده، که اغلب اوقات فقط روی دستمال توالت یا آب جمع شده در توالت قابل تشخیص است. خون هم چنین ممکن است در اطراف مدفوع، ولی نه مخلوط با آن، دیده شود. دیواره های وریدهای متورم و پیچ خورده نازک بوده و به راحتی طی دفع مدفوع پاره می شوند. بواسیر خارجی ممکن است تمام اوقات قابل دیدن باشد یا ممکن است فقط طی دفع مدفوع از مقعد بیرون بزنند.

وریدهای پاره شده نواحی زخمی ایجاد می کنند که می تواند طی دفع مدفوع ایجاد درد کنند. پیش بینی درد می تواند باعث شود که فرد مبتلا دفع مدفوع را به تعویق بیندازد که خود منجر به خشک تر شدن و سفت تر شدن مدفوع خواهد شد. اگرچه این شرایط تهدید کننده حیات نیست، اما لخته خونی که در داخل یک ورید متورم ایجاد می شود می تواند درد قابل توجهی ایجاد کند. بواسیری که از مقعد بیرون زده باشد مانع بسته شدن کامل مقعد می شود، که اجازه می دهد مقادیر کمی از بلغم نشت کرده و ناحیه اطراف مقعد را تحریک کند.

♦  تشخیص

اگر شما علائم بواسیر داشته باشید، پزشک یک معاینه انگشتی مقعد انجام خواهد داد. وی هم چنین ممکن است برای بررسی راست روده و مقعد فرایندی به نام آنوسکوپی انجام دهد. برای اطمینان از اینکه خونریزی از راست روده در نتیجه سرطان روده نیست، پزشک ممکن است توصیه کند که شما کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انجام دهید.

♦  بواسیر

بواسیرها وریدهای متورمی در جداره داخلی مقعد هستند که می توانند در نزدیکی ورودی مجرای مقعدی (بواسیر داخلی) یا در دهانه مقعد (بواسیر خارجی) ایجاد شوند. برخی از آن ها ممکن است از مقعد بیرون بزنند.

♦  درمان

برای تسکین بواسیرهای ملتهب، پزشک ممکن است شیاف یا پمادهای مقعدی تجویز کند که حاوی کورتیکواستروئید و مسکن هستند. اگر در یک بواسیر لخته خون تشکیل شود و درد شدید ایجاد کند، پزشک ممکن است لخته را خارج کند. اگر بواسیر بهبود نیابد، پزشک ممکن است یک نوار پلاستیکی در اطراف قاعده آن بپیچد تا جریان خون آن را قطع کند. بدون جریان خون بواسیرها خشک شده و خواهند افتاد.

سایر روش های مورد استفاده برای خارج کردن بواسیر عبارتند از: تخریب بافت با فریز کردن (جراحی کرایو)، تزریق یک ماده شیمیایی برای کوچک کردن بواسیر، یا استفاده از گرما (انعقاد با اشعه ماورا قرمز) برای بستن بواسیر و جلوگیری از خونریزی کردن آن. فقط در موارد نادری بواسیر را به روش جراحی خارج می کنند (که به آن هموروئیدکتومی می گویند). در این فرایند، جراح بواسیر را کشیده و آن را در قاعده اش گره می زند و با استفاده از تیغ جراحی یا لیزر آن را تکه تکه می کند. لیزر هم زمان با بریدن، عروق خونی را نیز می بندد.

♦  اقدامات فردی برای خارش ناحیه مقعد

خارش مقعد مشکل شایعی است که معمولا به خاطر بواسیر یا تحریک ناحیه صورت می گیرد. در اطفال، خارش ممکن است به علت کرمک ایجاد شود، به خصوص اگر خارش شب ها بدتر شود. خارش مقعد در افراد مسن شایع تر است زیرا با بالا رفتن سن پوست خشک تر شده و قابلیت ارتجاعی خود را از دست می دهد. اگر خارش مقعد داشته باشید، پزشک ممکن است توصیه کند که نکات زیر را برای کمک به التیام بافت تحریک شده و بهبود خارش انجام دهید:

• یک یا دو بار در روز در یک وان آب گرم بنشینید.
• ناحیه مقعدی را با صابون ملایم و آب (یا تنها آب) شسته و با ملایمت اما به طور کامل خشک کنید.
• از صابون ها، لوسیون ها و دستمال توالت بدون عطر استفاده کنید تا از سوزش و تحریک اجتناب شود.
• وقتی که از خانه خود دور هستید، بسته های از پیش آماده حاوی لوسیون ها یا روغن های تسکین دهنده با خود ببرید تا ناحیه مقعد را تمیز کنید.
• ناحیه ملتهب را نخارانید و نسابید.
• برای خشک نگه داشتن ناحیه لباس زیر پنبه ای بپوشید.

♦  اقدامات فردی برای بواسیر

اگر بواسیر دارید:

• دفع مدفوع را به تاخیر نیندازید، یا برای مدت طولانی روی توالت ننشینید یا زور نزنید.
• غذاهای حاوی فیبر زیاد نخورید (مثل میوه ها، سبزیجات و غلات یا نان های کامل یا سبوس دار) و مقدار زیادی مایعات (بویژه آب) بنوشید تا مدفوعتان را نرم و عبور آن را آسان کند.
• برای افزایش محتوای آب مدفوع، که آن را نرم تر و دفع آن را راحت تر می کند، یک مکمل مبتنی بر فیبر پسیلیوم (نه ملین) با یک لیوان بزرگ آب مصرف کنید.
• برای تحریک حرکات روده و کمک به بهبود یبوست، به طور منظم ورزش کنید.
• اگر بواسیر بیرون زننده داشته باشید، بعد از هر بار دفع مدفوع آن را با انگشت به داخل فشار دهید.
• برای کمک به بهبود تورم یک کیسه یخ روی ناحیه مقعدی فشار دهید.
• برای کم کردن فشار روی نواحی دردناک، روی یک بالش دونات شکل بنشینید.
• اگر حمله دردناکی دارید، در تخت استراحت کنید.

برای التیام خارش و سوزش ناحیه مقعد، اقدامات فردی لیست شده در بالا را اجرا کنید.