تومور مغزی توده ای غیرطبیعی در مغز است که می توانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. چه سرطانی چه غیر سرطانی، تومور مغزی همواره خطرناک است چون جمجمه امکان رشد تومور را به هر سمتی جز داخل مغز محدود می کند. در صورت عدم درمان تومور مغزی می تواند به رشد خود ادامه داده و موجب آسیب مغزی دائم یا مرگ شود.

تومورهای مغزی سرطانی که از بافت مغز سرچشمه میگیرند (به آن ها سرطان اولیه مغز گفته می شود) نسبت به تومورهای سرطانی که از قسمت دیگری از بدن مثل پستان ها یا ریه ها به مغز گسترش یافته اند (که به آن ها سرطان مغزی ثانویه یا متاستاتیک گفته می شود) کمتر شایع هستند. تومورهای مغزی اولیه، که ممکن است مادرزادی (موجود در زمان تولد) باشند یا بعدها در زندگی ایجاد شوند، به ندرت به سایر قسمت های بدن گسترش میابند. تومورهای ثانویه مغزی، مثل اکثر سرطان ها، در سنین بالاتر شایع تر هستند.

♦  علائم

با بزرگتر شدن تومور مغزی، ممکن است سردردهایی ایجاد شود که صبح ها یا هنگامی که دراز میکشید بدتر شود. در گذر زمان سردردها ممکن است شدیدتر شده و با تهوع و استفراغ همراه باشند. سایر علائم مثل تاری دید یا دوبینی، سبکی سر، ضعف عضلانی یا از دست رفتن حس (مثلا در صورت یا یکطرف بدن)، کاهش شنوایی یا حافظه، تشنج یا تغییر در رفتار- ممکن است بسته به محل تومور در مغز بروز کنند.

♦  تشخیص

اگر علائم تومور مغزی داشته باشید، پزشک شما را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع خواهد داد. متخصص مغز و اعصاب یک سی تی اسکن یا ام آر آی درخواست می دهد تا تعیین کند که آیا شما تومور مغزی دارید یا خیر. اگر توموری یافت شود، متخصص مغز و اعصاب به علت وجود احتمال اینکه تومور مغزی از جای دیگری نشات گرفته باشد، عکس های اشعه ایکس از سایر قسمت های بدن مثل قفسه سینه درخواست خواهد کرد. وی هم چنین ممکن است برای شناسایی نوع تومور و مشاهده اینکه آیا تومور، عروق خونی را تحت فشار قرار داده است یا نه آنژیوگرام درخواست خواهد کرد. متخصص مغز و اعصاب ممکن است برای تعیین اینکه آیا تومور باعث ایجاد تشنج می شود یا نه، نوار مغز (EEG) درخواست دهد.

♦  درمان

کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم و جراحی معمولا اولین اقدام درمانی برای یک تومور مغزی اولیه هستند. نمونه ای از بافت (بیوپسی) که طی جراحی گرفته شده است می تواند به تعیین نوع تومور و بهترین درمان برای آن کمک کند. جراحی برای خارج کردن یک تومور غیرسرطانی هنگامی بیشترین موفقیت را دارد که در مراحل اولیه شناسایی شود. معمولا خارج کردن تومورهای مغزی ثانویه متعدد موفقیت آمیز نیست. اما یک تومور واحد متاستاتیک را گاهی می توان خارج کرد.

اگر خارج کردن تومور بتواند باعث آسیب مغزی مداوم شود، جراح ممکن است بتواند قسمتی از تومور را بردارد تا فشار روی مغز را کمتر کرده و علائم را بهتر کند. به جای جراحی، یا اگر نتوان یک تومور سرطانی را بطور کامل توسط جراحی خارج کرد، پزشک شما ممکن است از اشعه درمانی یا شیمی درمانی برای تخریب سلول های توموری استفاده کند. در برخی تومورها که با استفاده از روش های جراحی معمول قابل دسترسی نیستند، می توان برای درمان از دانه های رادیواکتیو که در داخل تومور کاشته می شوند یا ابزاری به نام چاقوی گاما استفاده کرد که اشعه متمرکز را به سمت تومور جهت می دهد.

پزشک هم چنین برای شما داروهای ضد صرع برای کنترل تشنج ها، مسکن های قوی برای سردردهای ناتوان کننده و کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب و تورم و کاهش فشار اطراف تومور تجویز خواهد کرد.