پرکاری تیروئید (که به آن بیماری گریوز نیز گفته می شود) اختلالی است که در آن غده تیروئید بیش از حد فعال بوده مقادیر اضافه ای از هورمون تیروئید تولید می کند. فعالیت غده تیروئید بطور طبیعی توسط هورمون دیگری به نام تیروتروپین (که به آن هورمون محرک تیروئید یا TSH نیز گفته می شود) که توسط غده هیپوفیز تولید می شود تنظیم می گردد. در پرکاری تیروئید این مکانیسم کنترلی دچار اختلال عملکرد می شود، با وجود اینکه هیپوفیز ترشح هورمون TSH را کاهش می دهد ولی غده تیروئید به ترشح مقادیر بالای هورمون تیروئید ادامه می دهد.

سطوح بالای هورمون تیروئید در خون باعث افزایش سرعت واکنش های شیمیایی در بدن می شود که منجر به علائم فیزیکی و روانی می شود. پرکاری تیروئید می تواند ناشی از یک اختلال خود ایمنی باشد که در آن سیستم ایمنی اشتباها به غده تیروئید حمله می کند و باعث فعالیت بیش از حد آن می شود. ندول های تیروئید یکی دیگر از علل احتمالی پرکاری تیروئید هستند. ندول های تیروئید کیست های غیر سرطانی در غده تیروئید هستند که با بافت تیروئیدی دارای عملکرد پر شده اند.

این ندول ها علاوه بر هورمون تیروئیدی معمول تولید شده توسط غده تیروئید، بطور جداگانه هورمون تولید می کنند. افراد مسن تر یا افراد دارای فشار خون بالا یا بیماری آترواسکلروز در خطر بالاتری برای ابتلا به پرکاری تیروئید هستند. پرکاری تیروئید در زنان شایع تر از مردها است.

   علائم

گرچه علائم پرکاری تیروئید از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد، اغلب افراد ترکیبی از تعدادی از علائم زیر را تجربه می کنند:

• اضطراب و عصبی بودن
• تحریک پذیری
• اختلال خواب
• لرزش دست ها و بدن
• ضعف
• خستگی
• گیجی
• کاهش حساسیت به سرما
• افزایش حساسیت به گرما
• تعریق
• ضربان قلب نامنظم، ضربان قلب سریع یا تپش قلب
• فشار خون بالا
• نفس کم آوردن بعد از فعالیت فیزیکی خفیف
• دفع مکرر مدفوع (گاهی همراه با اسهال)
• افزایش اشتها همراه با کاهش وزن
• اندک بودن خونریزی عادت ماهیانه یا قطع عادت ماهیانه
• تورم برجسته در جلوی گردن (که به آن گواتر گفته میشود)
• پف اطراف چشمها
• بیرون زدگی چشمها
• حالت خیرگی مداوم و شدید
• حساسیت به نور
• نرمی بیش از حد پوست
• تغیرات ناخن
• در برخی افراد فشار خون بالا یا ضربان قلب سریع یا نامنظم ممکن است فشار بیش از حد به سیستم قلب و عروق وارد کرده باعث ایجاد درد قلبی که به آن آنژین قلبی نیز گفته می شود، آریتمی قلبی یا نارسایی قلبی شود.

  تشخیص

اگر شما علائم پرکاری تیروئید را داشته باشید، پزشک از شما درباره علائمتان سوال کرده شما را معاینه خواهد کرد. وی احتمالا برای شما تست خونی درخواست خواهد کرد که سطح هورمون تیروتروپین را اندازه گرفته کاهش یا افزایش فعالیت غده تیروئید را تعیین می کند. پزشک هم چنین یک تست خونی برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئیدی درخواست خواهد کرد. برای تایید تشخیص ممکن است تست خونی برای بررسی اتو آنتی بادی ها ( پروتئین های سیستم ایمنی که به اشتباه تولید شده اند تا به غده تیروئید حمله کنند) انجام شوند. وجود آنتی بادی های ضد تیروئید در خون نشان گر یک پاسخ ایمنی می باشد. هنگامی که تشخیص پرکاری تیروئید مسجل شد، پزشک برای شما اسکن تیروئید درخواست خواهد کرد تا تعیین شود که آیا همه تیروئید یا تنها بخش هایی از آن درگیر است. اسکن تیروئید نوعی اسکن رادیونوکلئید  است که شما در آن مقادیر اندکی از ید رادیواکتیو را می بلعید و زیر دوربین مخصوصی دراز می کشید که تشعشعات رادیویی غده تیروئید را ثبت می کند.

  درمان

پیش از شروع درمان پرکاری تیروئید، پزشک احتمالا برای شما داروهای فشار خون به نام بتا بلاکرها درخواست خواهد کرد تا ضربان قلب شما را آهسته کرده، لرزش شما را کنترل کند و اضطراب شما را کاهش دهد. گرچه این داروها به سرعت علائم شما را بهبود خواهند بخشید، اما تاثیری بر سطح هورمون تیروئید در خون ندارند. برای درمان پرکاری تیروئید، در کنار داروهای بتا بلاکر، پزشک برای شما داروهای ضد تیروئید نسخه خواهد کرد که تولید هورمون تیروئید را در غده تیروئید کاهش خواهد داد.

در اکثر موارد این داروها در عرض ۸ ساعت اختلال را کنترل خواهند کرد، اما شما باید مصرف دارو را گاهی برای یکسال یا بیشتر ادامه دهید تا وقتی که پزشک آنها را قطع کند. گرچه سطح هورمون های تیروئید به سرعت به سطح طبیعی باز می گردد ولی رفع همه علائم پرکاری تیروئید ممکن است چندین هفته طول بکشد. پزشک هم چنین ممکن است برای کاهش سطح خونی هورمون های تیروئیدی و کم کردن التهاب داروهای کورتیکواستروئیدی درخواست کند. گرچه برخی افراد نهایتا با درمان دارویی درمان می شوند، در اکثریت افراد علائم برمی گردند و درمان های بیشتری لازم خواهد بود.

در ادامه درمان دارویی با داروهای ضر تیروئید، پزشک ممکن است برای خارج کردن تکه ای غده تیروئید و یا بیشتر غده در صورتیکه کل غده بیش فعال باشد توصیه به جراحی کند. در اکثر موارد جراحی باعث درمان اختلال می شود. در موارد نادری بدنبال جراحی بیماری عود می کند یا غدد تیروئید یا پاراتیروئید کم کار می شوند. در چنین مواردی پزشک معمولا داروی کورتیکواستروئید تجویز می کند. برای بعضی افراد پزشک ممکن است درمان با ید رادیواکتیو را توصیه کند.

در این فرایند، فرد دوز اندکی از ید رادیواکتیو را به صورت یک مایع شفاف و اندکی شور می بلعد. چون ید جزئی ضروری از هورمون تیروئید است، ماده رادیواکتیو در غده تیروئید تجمع میابد که در آنجا با اثر روی بافت تیروئیدی باعث کاهش تدریجی بیش فعالی می شود بدون آنکه سایر بدن را در معرض اشعه قرار دهد. در برخی موارد غده تیروئید ممکن است کم کار شود و شما ممکن است مجبور شوید برای درمان این حالت دارو مصرف کنید. هر درمانی مزایا م معایبی دارد و پزشک همراه با شما برای تعیین بهترین برنامه درمانی مشورت خواهد کرد. با درمان موفقیت آمیز، اغلب بیماران پرکاری تیروئید می توانند یک زندگی سالم و فعال داشته باشند.