یکی از مهمان‌های ناخوانده که در شهرهای کشورمان بسیار کاشته شده‌، کاج‌ها هستند که در واقع این درختان بومی مناطق دیگری از کره‌ زمین هستند؛ از مواد حساسیت‌زا در یک منطقه می‌توان به گرده‌ گیاهان غیربومی اشاره کرد که تولید آلرژی‌های شدید و آسم می‌کنند.

دکتر حسن اکبری متخصص آسیب‌شناسی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی و محقق طب سنتی ایرانی ــ اسلامی طی یادداشتی به بررسی مضراتی که کاشت «درخت کاج» برای خاک، محیط زیست ایران و به‌تبع آن بر سلامتی مردم کشورمان دارد، پرداخته که در ادامه متن کامل این یادداشت آمده است:

در سال‌های اخیر متأسفانه حساسیت‌های فصلی، آسم و سایر آلرژی‌ها شیوع زیادی پیدا کرده و این آمار روز به روز رو به افزایش است؛ در این یادداشت به نقش درخت کاج که مهمان ناخوانده شهرهای کشورمان در دهه‌های اخیر شده است در افزایش شیوع آسم و آلرژی به‌خصوص در کودکان، نوجوانان و جوانان می‌پردازیم تا شاید تصمیمتوسعه فضاهای سبز کشورمان را به‌جای افزایش و تکثیر کاج‌ها، به ازدیاد درختان بومی کشور خودمان همچون درخت‌های گردو، بادام، پسته، خرمالو و توت از درختان میوه‌دار یا لااقل درخت‌های بی‌ثمر بید مجنون، تبریزی و چنار تغییر دهیم.

آلرژی یا بیماری افزایش حساسیت که امروزه گریبان‌گیر بسیاری از خانواده‌ها است در واقع یک نوع واکنش تغییر یافته به یک ماده‌ حساسیت‌زا برای سیستم ایمنی بدن است.

از مواد حساسیت‌زا در یک منطقه می‌توان به گرده‌ گیاهان غیربومی آن منطقه اشاره کرد که سیستم ایمنی بدن مردم آن منطقه با این ماده تطابق ایمنی ندارد و این مواد می‌توانند واکنش‌های حساسیتی شدیدی به‌خصوص در کودکان، نوجوانان و جوانان ایجاد کند؛ یکی از این مهمان‌های ناخوانده که شاید عمداً یا سهواً در شهرهای ایران عزیز بسیار کاشته شده‌، کاج‌ها هستند که در واقع این درختان، بومی مناطق دیگری از کره‌ زمین هستند و به‌زور وارد ایران شده‌اند.

سن باردهی کاج‌ها حدود ۷ــ۶ سالگی است و هر ساله مقادیر بسیار زیادی گرده تولید می‌کنند؛ در هر کیلو‌گرم حدود ۳۰ هزار گرده وجود دارد که به‌شدت حساسیت‌زا هستند.

در فصل گرده‌افشانی، گرده‌ها توسط جریان هوا و باد در تمام مناطق انتشار پیدا می‌کنند و می‌توانند در افراد مستعد، ایجاد بیماری آسم و آلرژی شدید کنند.

علایم شایع بیماری آسم و آلرژی

تب یونجه از علایم عمومی این بیماری است که به‌خلاف نام آن فقط ارتباط به یونجه ندارد و می‌تواند بر اثر هر گرده‌ گیاهی، آلرژی ایجاد شود؛ این علایم شامل: آب‌ریزش بینی، گرفتگی یک‌طرفه یا دوطرفه بینی، عطسه‌های مکرر، قرمزی و خارش چشم، ریزش اشک، خارش گوش و حلق و گاهی تنگی نفس ملایم تا شدید، علایم آسم شدید هستند.

کاشت فراوان درخت کاج آلرژی‌زا در تهران و اکثر شهرهای ایران!

هرگاه انسان اکوسیستم طبیعی محیط زیست خود را تغییر داده است متأسفانه اختلالاتی در سلامت جامعه ایجاد شده، یکی از این تغییرات نابجا در محیط زیست، کاشت فراوان درخت کاج در تهران و اکثر شهرهای ایران است که هم باعث بیماری انسان‌ها و هم باعث بیماری خاک و آسیب دیدن شدید آن شده است.

مضرات کاج برای محیط زیست و خاک ایران

۱ ــ منبع تولید آلرژی‌های به‌شدت حساسیت‌زا است و ایجاد بیماری آسم و حساسیت می‌کند.

۲ ــ تولید اکسیژن توسط برگ‌های سوزنی درخت کاج بسیار اندک است.

۳ ــ تولید رطوبت و ایجاد خنکی در هوای اطراف بسیار اندک است.

۴ ــ به‌علت وجود برگ‌های سوزنی و سطح تماس کم با هوای محیط، قدرت تصفیه هوا بسیار اندک است.

۵ ــ درخت کاج، خاک اطراف خود را اسیدی می‌کند و در واقع خاک اطراف خود را تخریب می‌کند.

۶ ــ بعضی محققان معتقدند که درخت کاج نوعی اکسید نیتروژن وارد فضا می‌کند که در فضای شهرها موجب آلودگی بیشتر هوا می‌شود و به ریه‌های انسان نیز آسیب می‌زند.

۷ ــ این درخت به‌علت سطح برگ کم، قد کوتاه و چتر کم، دارای سایه مناسبی نیست.

۸ ــ لاشه‌های برگ سوزنی این درخت تولید مواد شیمیایی در زیر درخت می‌کند که برای موجودات زنده زیانبار است.

۹ ــ به‌علت سمی بودن برگ‌های سوزنی درخت کاج، پرنده‌ها روی این درخت لانه نمی‌سازند.

۱۰ ــ چوب آن دیر رشد می‌کند.

۱۱ ــ چوب آن در مصرف صنعتی و صنایع دستی کاربرد کمی دارد و مناسب نیست.

به‌جای کاج، درختان ثمر‌ده بومی ایران مثل گردو، بادام، فندق، پسته، زیتون و توت بکاریم

در تمام بوستان‌ها و جنگل‌های مصنوعی اطراف شهرها و فضاهای سبز که با هزینه‌های بسیار زیاد آبیاری و نگهداری می‌شوند از درختان ثمر‌ده (میوه‌دار) بومی ایران، مثل گردو، بادام، فندق، پسته، زیتون، توت، خرمالو و مانند آنها بکاریم تا یک ثروت عظیم ملی پایدار غیر‌نفتی برای مردم عزیز کشورمان، به‌همراه سلامتی و هوای پاک به ارمغان آوریم.

لازم به ذکر است که بر اساس محاسبه‌ انجام شده اگر به‌جای حدود ۲ میلیون درخت کاج که در حدود ۵۰ سال اخیر در ایران کاشته شده، در تمام فضاهای مناسب موجود اطراف تهران به‌طور مثال درخت گردو می‌کاشتیم، الآن سالانه حدود ۲ میلیارد عدد میوه گردو برداشت می‌شد که ثروتی بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان در سال را شامل می‌شد و این عدد در کشور به حدود ۴۰۰هزار میلیارد تومان می‌رسید و بیکاران بسیاری را بر سر کار مولد می‌برد و جدای از بهره‌برداری از چوب گردو (گرانبها‌ترین چوب در دنیا)، برگ درخت (که داروی گیاهی است) و پوست این درخت نیز گرانبهاست، می‌توانست به رونق صنایع چوب، طب سنتی و تولید داروهای گیاهی، صنایع دستی و سایر صنایع ما کمک کند، همچنین موجب اشتغال‌زایی شود.

اگر درخت میوه‌دار مثل گردو بکاریم، مردم می‌چینند و مصرف می‌کنند!

نکته: برخی می‌گویند اگر ما درخت میوه‌دار مثل گردو بکاریم، مردم می‌چینند و مصرف می‌کنند!! که در پاسخ باید گفت آیا اشکالی دارد که نیازمندان از این نعمت الهی بهره‌مند شوند و از خواص بسیار فراوان گردو استفاده کنند که برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای شایعی مثل پوکی استخوان، روماتیسم، آلزایمر و بیماریهای دیگر بسیار مفید است ضمن اینکه در حال حاضر آب و کود فراوانی صرف کاج‌های بیماری‌زا و مخرب خاک می‌شود که می‌تواند صرف تولید میوه رایگان برای مردم مستضعف شود.

به‌امید اینکه مسئولان ما هر‌چه زودتر اقدام به جایگزینی درختان ثمر‌ده بومی کشور عزیزمان به‌جای کاج‌های بیماری‌زا کنند.