عصب‌شناس و عصب‌پژوه با اشاره به اینکه با پیچیده‌تر شدن حرکت در انسان مغز هم بزرگ‌تر می‌شود، گفت: لحن نیز در ارتباط با دیگری معنا پیدا می‌کند و نوع تظاهرات آن به شرایط متغیر بیرونی و درونی وابستگی دارد.

عبدالرحمن نجل رحیم – عصب‌شناس و عصب‌پژوه، در نشست تخصصی زبان‌شناسی با ارائه مطلب خود با عنوان «زبان به‌مانند فرزند تفکر انتزاعی» نگاهی به آرا رودولفو لیناس، عصب‌شناس برجسته در کتاب «من در گرداب؛ از نورون تا خویشتن» داشت و گفت: لیناس به تقدم حرکت اشاره می‌کند. یعنی اگر ما حرکت نداشتیم نمی‌توانستیم زبان داشته باشیم. با پیچیده‌تر شدن حرکت در انسان مغز هم بزرگ‌تر می‌شود.

این عصب‌شناس در ادامه افزود: انتزاع و ساده کردن واقعیت بیرون، اساس کار مغز است. به اعتقاد لیناس تفکر انتزاعی در مغز قبل از زبان رخ می‌دهد. در  فرایند زبان نیز چون دیگر فرایندهای حرکتی، حوادث پیش حرکتی درون مغزی را شاهد هستیم که پیشاهنگ تمامی حرکات هدفمند هستند.

نجل رحیم افزود: ذهنیت و تفکر، درونیت بخشیدن به حرکت است. به اعتقاد لیناس پیش‌بینی اساس کار مغز است. برای اینکه موجودی حرکت هدفمند داشته باشد، باید پیش‌بینی کند. هر انگاره ذهنی، ساده کردن جنبه‌هایی از واقعیت دنیای بیرون است که با ساختن هندسه‌ای انتزاعی از اجزایی تکه تکه شده بدست می‌آید و به صورت هندسه‌ای بیرونی وجود ندارد. مثلاً در مورد بینایی در مغز همه چیز شکسته می‌شود و انتزاعی از جهان بیرون در مغز می‌بینیم. حتی درک معمولی بینایی ما به انتزاع وابسته است.

وی در ادامه گفت: نکته دیگری که لیناس در بوجود آمدن زبان بر آن تکیه دارد، prosody است، یعنی صدای آغازین پوسته ترکاندن زبان. آغاز زبان با آن شروع می‌شود. مجموعه علایم حرکتی و صوتی معناداری است که حیوانات برای ایجاد ارتباط با دیگری از آن استفاده می‌کنند. با تعریف لیناس شاید prosody به لحن نزدیک‌تر است. لیناس به لحن به یک جایگاه پیش‌زبانی نگاه می‌کند. در این تعریف از لحن: علاوه بر حرکات خاص تولید صوت، به دیگر حرکات هیجانی و هدفمند برای ایجاد معنا در عمل نیز اطلاق می‌شود. لحن در ارتباط با دیگری معنا پیدا می‌کند و نوع تظاهرات آن به شرایط متغیر بیرونی و درونی وابستگی دارد.

نجل رحیم ادامه داد: نکته دیگری که لیناس به آن توجه دارد، تقلید است. به نظر لیناس تقلید منشا معنا در موجودات است. انتزاعات مغزی چون خنده، خمیازه، دندان نشان دادن و خرناس کشیدن مسری است و این تنها راهی است که حیوان می‌تواند از حالت درونی حیوان دیگر مطلع شود و کاملاً وابسته به شرایط است.

این عصب‌شناس و عصب‌پژوه تصریح کرد: تقلید اساس یادگیری است. تقلید از طریق شنوایی برای اکثر حیوانات آسان‌تر است برای اینکه می‌توانند خودشان را بشنوند ولی نمی‌توانند ببینند. حتی قبل از اینکه زبان به ساختار لازم برای ایجاد ارتباط برسد،  پیش‌شرطی اساسی در سازمان سلسله اعصاب می‌بایست مهیا شود که ساختن انگاره‌های پیش حرکتی برای انتزاع مشخصات چیزها از خود چیزها ممکن شود. این احتیاج به انگاره‌های پیش حرکتی، از انتزاعات مغز از جهان بیرون به دست می‌آید. تقلید فقط در انسان نیست، بلکه در پرندگان نیز دیده می‌شود. یکی از خصوصیات انتزاع این است که دائماً مجبور به انتخاب هستیم. تکه‌هایی را که از جهان می‌گیریم باید با کمک انتزاع به هم وصل کنیم.

گفتنی است، نجل رحیم، سال‌ها در دانشگاه شفیلد، لندن و شهید بهشتی پژوهش و تدریس کرده است. حاصل تلاش وی در جهت تبیین اهمیت علم عصب‌پژوهی در شناخت اجتماعی و ایجاد پیوند بین هنر و ادبیات و علم عصب¬پژوهی اجتماعی بیش از پنجاه عنوان مقاله و چندین کتاب و فیلم مستند است.

به گزارش تسنیم، نخستین نشست تخصصی انجمن زبان‌شناسی ایران با حضور محمدرضا باطنی و عبدالرحمن نجل رحیم، دو تن از چهره‌های برجسته زبان‌شناسی و عصب‌شناسی ایران با عنوان «زبان و مغز» و با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چهارشنبه در سالن حکمت پژوهشگاه برگزار شد.

همچنین در ابتدای این نشست که با استقبال پرشور جمع کثیری از اساتید، دانشجویان و علاقمندان به زبان‌شناسی و عصب‌شناسی برگزار شد، بلقیس روشن – رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران، از برگزاری مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و میزگردها و کارگاه‌ها در دورۀ جدید انجمن زبان‌شناسی ایران خبر داد و افزود: در هیئت مدیره جدید انجمن زبان‌شناسی ایران مقرر شده است از تمام محققان خواسته شود یافته‌های جدید خود را از طریق انجمن، به عنوان ارگان رسمی جامعه زبان‌شناسی ایران، مطرح و به نام خود ثبت کنند.