غذاهای پرکالری؛ قاتل سلامت ایرانیانرشد جمعیت و تغییر سبک زندگی مصرف غذاهای پرکالری و غیرسودمند را افزایش داده است. تداوم این شرایط نه تنها سودی برای جامعه ندارد، بلکه هزینه های هنگفت درمان عوارض و بیماری های ناشی از آن به مردم و کشور تحمیل می شود و در نهایت طول عمر ایرانیان را هم کوتاه می کند.  

دکتر محمد یوسفیان استادیار دانشگاه و کارشناس تکنولوژی مواد غذایی در گفتگو با سلامت آنلاین می گوید: رژیم غذایی مردم جهان هر روز در حال دگرگونی است، مطالعات گروه تحقیقات بین المللی کشاورزی در سال ۲۰۱۵ ثابت کرد این روند از ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۴ تغییری ۵۰ درصدی داشته و همچنان ادامه دارد.

وی با اشاره به سیر تحولات غذا در ایران می افزاید: امروزه بیشترین میزان تولید کالری در سبد غذایی خانوارهای ایرانی به برنج، شکر و گوشت قرمز تعلق دارد و تداوم این روند زنگ خطر بزرگی محسوب می شود. پیش از توسعه شهرنشینی در کشور مردم در تولید محصولات غذایی خودکفایی نسبی داشتند و اغلب فرآورده های مورد نیاز خود را از راه کشاورزی، دامپروری و صیادی تامین می کردند. با رشد جمعیت، افزایش مهاجرت و گسترش شهرها چرخه مستقیم تولید و مصرف غذا با ورود کارخانجات صنعتی تغییر کرد و محصولات پرورش یافته با کودهای شیمیایی یا تولید شده به وسیله چربی های اشباع، نمک و شکر در سبد غذایی خانوارها قرار گرفت. در ظاهر جهشی بزرگ اتفاق افتاده اما در حقیقت سلامتی انسان با شیوع بیماری هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، نارسایی های قلبی و انواع سرطان ها به مخاطره افتاده است.

  حاضری خوری سبب افزایش مشکلات گوارشی می شود 

شاخص های انسان مدرن امروزی آن است که بتواند تمایل به رژیم های پرکالری را کاهش دهد و با پذیرش شرایط زیستی متفاوت امکان استفاده از رژیم های غذایی سالم را فراهم کند. مطالعات نشان می دهد جوامع بومی وقتی رژیم های غذایی سنتی را رها کرده و به سبک زندگی غربی روی آوردند با مشکلات عدیده ای نظیر دیابت مواجه شدند.

دکتر یوسفیان با بیان این موضوع می گوید: نتیجه یک مطالعه بین المللی ثابت می کند کوچ نشین های سیبریایی که گله های گوزن، پرورش می دادند با وجود رژیم غذایی پرگوشت تقریباً هیچ نوع بیماری قلبی نداشتند ولی با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و آزاد شدن بازار مصرف تمایل آنها به خوردن غذاهای صنعتی افزایش یافت به نحوی که اکنون یک سوم آنها به فشار خون، دیابت و دیگر مشکلات جسمی ناشی از غذا دچار شدند.

این کارشناس با ابراز نگرانی از تغییر ذائقه غذایی ایرانیان طی دو دهه اخیر خاطرنشان می کند: خوردن غذاهای آماده و حاضری نظیر فست فودها به علاقمندی روزمره مردم به ویژه نوجوانان و جوانان تبدیل شده است و بی تردید استمرار آن می توان سبب افزایش مشکلات گوارشی شود. در این خصوص وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت جامعه با اعمال تدابیر و تمهیداتی از عناصر زیانبار موجود در مواد غذایی از جمله چربی ها، شکر و نمک تا حد زیادی کاسته و به همان میزان اقدامات آموزشی و اطلاع رسانی انجام داده است، اکنون وظیفه دیگر سازمان ها است که به وظایف و تکالیف خود در قبال سلامت غذایی مردم عمل کنند.

 غذاهای صنعتی را کنار بگذارید

رویارویی با چالش جدید بشر در راه تامین غذای سالم و مفید موضوع بسیار مهمی است اما  مقابله با آن برای رفع مشکلات موجود کار چندان ساده‌ ای نیست. شرکت ‌های چندملیتی فعال در زمینه تولید و فرآوری مواد پایه غذایی در آزمایشگاه ‌های فوق‌ سری خود به شدت سرگرم ابداع بذرهای اصلاح شده به روش تغییر ژنتیکی هستند. در فهرست تحقیقات آنها ذرت، سویا و گندم به عنوان مواد غذایی پایه قرار دارند.

تحقیقات متعددی ثابت کرده‌اند که طول عمر زیاد انسان‌ های نسل اول و دوم وابستگی مستقیمی به خوراکی ‌های ارگانیک داشته است. محققان علوم غذایی عقیده دارند سالم ‌ترین غذاهای بشر مغزها، میوه ‌ها و سبزیجات اصلاح نشده هستند زیرا آنها برتری فراوانی نسبت به رژیم غذایی گوشت و لبنیات دارند. بشر امروزی برای ادامه بقا باید تا حد امکان مواد غذایی صنعتی را کنار بگذارد و برای سیرکردن شکم خود به شیوه تغذیه شکارچیان دوره پارینه سنگی رجوع کند.

طی سالیان اخیر شیوع چاقی و بیماری‌های مزمن دیگر باعث شده تا انسان ‌ها با عارضه های مهلکی مانند مسمومیت، سرطان و ناباروری مواجه شوند. کارشناسان سازمان بهداشت جهانی کشاورزی فشرده، رواج غذاهای خیابانی و تجارت پرسود مواد غذایی فرآوری شده را در فهرست مخاطرات غذایی مردم جهان قرار داده اند. با این وجود بیمه‌ ها آمادگی رویارویی با بیماران آینده را ندارند و به طرق مختلفی تلاش می ‌کنند پوشش‌ های حمایتی خود را در قبال مبتلایان به امراض ناشی از مصرف مواد غذایی کاهش دهند.

شناخت بیماری‌های منتقل شونده از طریق غذا و تلاش برای رفع آلودگی ‌ها و مسمومیت‌ های حاد به ویژه در مورد محصولات کشاورزی و دامی نیازمند تلاش و حمایت همه جانبه در ابعاد منطقه ای، ملی و جهانی است.

  این نکات را بخاطر بسپارید

– ۳۸ میلیون نفر هر سال به دلیل بیماری های غیرواگیر در سراسر جهان فوت می کنند.
– ۴۲۲ میلیون نفر در دنیا مبتلا به دیابت هستند که نیمی از آنها هنوز از ابتلای خود اطلاع ندارند. سهم ایران از این تعداد بالغ بر ۵ میلیون نفر برآورد می شود.

– ۱۰ میلیون ایرانی فشار خون بالا دارند. نیمی از این مبتلایان حتی از ابتلای خود به فشار خون اطلاعی ندارند.

– ۱۰ تا ۱۲گرم متوسط مصرف روزانه نمک در ایران است. در حالی‌که میزان مصرف نمک برای سن کمتر از ۵۰ سال ۵ گرم و سنین بالاتر ۳ گرم توصیه شده است.

– ۲۵ گرم «معادل شش حبه» مصرف متعادل قند است در حالی که آمارها از مصرف بالای قند در کشور حکایت دارد. یادمان نرود یک قوطی نوشابه معادل۱۰ حبه، یک بطری کوچک نوشابه معادل ۲۵حبه و یک بطری بزرگ نوشابه معادل ۵۰ حبه قند دارد.

– ۳۰دقیقه پیاده روی به قدری که ضربان قلب تند شود ضامن سلامت افراد جامعه است.  (سلامت آنلاین/ محمدجواد نعمتی)

* مقادیر ارائه شده به ازای هر ۱۰۰گرم